10 Dấu Hiệu Tinh Vi Giúp Bạn Nhận Diện Hình Ảnh Do AI Tạo Ra
Trong kỷ nguyên số, trí tuệ nhân tạo (AI) đã đạt được những bước tiến vượt bậc trong việc tạo ra hình ảnh, từ chân dung sống động đến phong cảnh hùng vĩ, đôi khi khiến chúng ta khó phân biệt được đâu là ảnh thật, đâu là sản phẩm của thuật toán. Tuy nhiên, dù AI có khả năng tái tạo đến kinh ngạc, nó vẫn chưa thể hoàn toàn bắt chước sự phức tạp và ngẫu nhiên của thế giới thực. Bằng cách quan sát kỹ lưỡng và chú ý đến các chi tiết nhỏ, bạn hoàn toàn có thể nhận diện những “kẽ hở” mà các mô hình AI thường mắc phải. Bài viết này sẽ phân tích 10 dấu hiệu phổ biến và tinh vi nhất giúp bạn trở thành một chuyên gia trong việc phát hiện hình ảnh do AI tạo ra, qua đó khẳng định giá trị của thông tin chân thực trong bối cảnh công nghệ phát triển không ngừng.
1. Đôi mắt thiếu sự sống và không tự nhiên
Đôi mắt vô hồn trên bức chân dung AI
Nếu bạn từng bắt gặp một bức chân dung trông có vẻ không đúng, thì đôi mắt thường là nguyên nhân chính. AI có thể tạo ra những tác phẩm nghệ thuật đẹp mắt, nhưng lại gặp khó khăn trong việc nắm bắt cảm xúc của con người và các chi tiết tinh tế của đôi mắt, dẫn đến ánh nhìn trống rỗng, không cân xứng hoặc đơn giản là đáng lo ngại.
Đồng tử có thể bị lệch, một mống mắt có thể lớn hơn bên kia, hoặc ánh nhìn thiếu chiều sâu tự nhiên khiến khuôn mặt con người trở nên sống động. Thay vào đó, bạn thường thấy những biểu cảm vô hồn, thiếu chiều sâu. Sự ngắt kết nối cảm xúc này tuy tinh tế nhưng lại gây khó chịu sâu sắc, thường dẫn đến sự mất tin tưởng ngay lập tức mà đôi khi chúng ta không rõ lý do. Đây là một trong những điểm yếu cố hữu của AI khi cố gắng mô phỏng sự phức tạp của thị giác và biểu cảm con người.
2. Logo hoặc thương hiệu bị méo mó, biến dạng
Logo méo mó trên xe ô tô do AI tạo
Thương hiệu và logo hiếm khi chính xác trong các hình ảnh do AI tạo ra. Bạn có thể thấy logo Nike bị biến dạng hoặc hòa lẫn với các yếu tố từ một thương hiệu khác, hoặc những biểu tượng ngẫu nhiên trông giống logo nhưng thực chất không tồn tại.
Những biến dạng này cho thấy sự thiếu hiểu biết về ngữ cảnh của mô hình AI, và chúng rất dễ nhận ra nếu bạn quen thuộc với thương hiệu đang được mô phỏng. Các chi tiết nhỏ hơn – chẳng hạn như độ đậm nhạt của phông chữ, khoảng cách giữa các ký tự, hoặc hình dạng của một vật thể cụ thể – là nơi các điểm không nhất quán thường xuất hiện nhất. Điều này đặc biệt rõ ràng khi mô hình cố gắng kết hợp nhiều logo thành một.
Một điều thú vị là trong các thử nghiệm, hầu hết các trình tạo ảnh AI đều có xu hướng thêm logo Coca-Cola (hoặc một biến thể tương tự) vào bất kỳ cảnh nào phù hợp – và hầu hết đều có thể tái tạo nó khá chính xác. Điều này cho thấy có lẽ nhiều người dùng yêu cầu logo cụ thể này, và kết quả là các mô hình AI đã được đào tạo để tạo ra nó thường xuyên hơn các thương hiệu khác.
3. Phản chiếu phi lý hoặc sai lệch
Hình ảnh phản chiếu sai lệch trong gương
Bồn rửa mặt với phản chiếu không hợp lý
Gương, nước và kính có thể dễ dàng bộc lộ những hạn chế của AI. Các phản chiếu có thể hoàn toàn biến mất, hoặc chúng có thể chứa các yếu tố không khớp hoặc bị méo mó, ngay lập tức mâu thuẫn với vị trí thực tế của vật thể trong ảnh.
Trong một số trường hợp, bạn sẽ nhận thấy các phản chiếu chứa thêm chi hoặc vật thể không có trong hình ảnh chính. Trong những trường hợp cực đoan khác, bản thân phản chiếu sẽ thực sự bước ra khỏi gương và trở thành một phần của thế giới xung quanh. Những hình ảnh do AI tạo ra này có thể gợi liên tưởng đến một cảnh trong phim kinh dị đầu những năm 2000.
Trong khi thế giới thực tuân thủ các định luật vật lý và ánh sáng, hình ảnh AI thường không như vậy. Càng nhiều bề mặt phản chiếu hiện diện, càng có nhiều khả năng xuất hiện những điểm không nhất quán này, cho thấy sự thiếu hiểu biết sâu sắc của thuật toán về vật lý quang học.
4. Kiến trúc vô lý và không khả thi
Kiến trúc nhà cửa vô lý trong ảnh AI
Cảnh quan đô thị với kiến trúc kỳ lạ
AI có thể bắt chước phong cách kiến trúc, nhưng nó lại gặp khó khăn với cấu trúc thực tế. Quan sát kỹ các tòa nhà trong hình ảnh do AI tạo ra, bạn thường sẽ tìm thấy các yếu tố thiết kế không có ý nghĩa thực tế hoặc vật lý.
Cầu thang có thể dẫn thẳng vào tường. Lối đi có thể lơ lửng trên mặt đất mà không có cách nào để tiếp cận. Cửa sổ có thể xuất hiện bị ép vào nhau hoặc cách đều một cách kỳ lạ, như thể được sao chép và dán ngẫu nhiên từ các tòa nhà khác. Mái nhà đôi khi giao nhau ở những góc không thể tưởng tượng được, và các cột chống có thể biến mất vào không trung hoặc xuyên qua các tầng một cách phi lý.
AI không thực sự hiểu kỹ thuật hay trọng lực – nó chỉ đoán dựa trên các mẫu hình ảnh. Kết quả là, nó thường tạo ra các cấu trúc trông giống tòa nhà ở cái nhìn đầu tiên, nhưng lại đổ vỡ khi xem xét kỹ lưỡng.
5. Hậu cảnh không khớp hoặc bất hợp lý
Hậu cảnh cửa hàng giày dép với vật thể lạ
Người biểu diễn đường phố với hậu cảnh phi lý
Thoạt nhìn, tiền cảnh của một hình ảnh có vẻ thuyết phục. Tuy nhiên, bạn sẽ bất ngờ khi nhận thấy một điều gì đó khó hiểu ở hậu cảnh.
Một cái cây mọc từ trên mái nhà, những người lơ lửng trên mặt đất, hoặc Tháp Eiffel được đặt trong một bãi đậu xe ngoại ô. Các nhân vật có thể xuất hiện bị hợp nhất một nửa vào các vật thể, hòa lẫn vào các tòa nhà, ô tô hoặc hàng rào như những trục trặc thị giác.
Đôi khi, đó là tỷ lệ sai: một con mèo có kích thước bằng hộp thư, hoặc một cột đèn đường chỉ cao ngang tầm mắt. Những lúc khác, bạn sẽ thấy những khối hoặc kết cấu không thể nhận dạng thay thế cho các vật thể thật – những thứ không thuộc về thế giới tự nhiên.
AI có thể giả tạo chi tiết, nhưng nó thường không thể đặt những chi tiết đó vào nơi hợp lý. Một số trình tạo nghệ thuật AI có khả năng tạo ra kết quả siêu thực, nhưng ngay cả những mô hình tiên tiến nhất cũng gặp khó khăn trong việc tạo ra một hậu cảnh rõ ràng, logic và nhất quán với tiền cảnh.
6. Các nhân vật ở hậu cảnh bị mờ, méo mó
Đám đông trên bãi biển với các nhân vật hậu cảnh biến dạng
Tương tự như điểm trước, con người ở hậu cảnh thường có mức độ ưu tiên thấp trong các bản dựng của AI. Kết quả là, họ thường xuất hiện bị mờ, không hoàn chỉnh hoặc bị xoắn vào những tư thế không thể.
Những hình ảnh ma quái này có thể có các đặc điểm khuôn mặt bị “chảy” hoặc không rõ ràng, và tư thế của họ có thể gây mất phương hướng. Các chi có thể chồng chéo lên nhau một cách kỳ lạ, hoặc đầu có thể lơ lửng hơi trên cổ mà không có sự căn chỉnh phù hợp. Trong các cảnh nhóm, bạn có thể nhận thấy những khuôn mặt lặp lại, kiểu tóc phản chiếu hoặc những người bị khóa trong cùng một tư thế, mặc quần áo giống nhau một cách kỳ lạ.
Đối với AI, các nhân vật ở hậu cảnh đóng vai trò như những “suy nghĩ sau”. Chúng trở thành những hình bóng đáng lo ngại, bộc lộ nguồn gốc nhân tạo của hình ảnh. Cho dù tiền cảnh có sắc nét đến đâu, những chủ thể này là một dấu hiệu rõ ràng cho thấy những gì bạn đang thấy không phải là một hình ảnh hữu cơ.
Lưu ý: Các dấu hiệu sau đây thường chỉ áp dụng cho các công cụ tạo ảnh AI thế hệ cũ, vì các mô hình mới hơn đã đạt được những tiến bộ đáng kể và có thể không còn thể hiện những vấn đề này nữa.
7. Da quá mịn màng, “nhựa”
Bốn cô gái có làn da mịn như nhựa
Những người do AI tạo ra thường có làn da trông như đã được “xử lý qua không khí” đến mức gần như hoàn hảo. Điều này xuất phát từ cách AI xử lý các đặc điểm khuôn mặt và kết cấu; nó có xu hướng ưu tiên sự mịn màng hơn là tính chân thực.
Lỗ chân lông biến mất. Nếp nhăn, tàn nhang và sẹo đều bị xóa bỏ. Kết quả là một làn da bóng bẩy, quá mịn màng, thiếu đi kết cấu của làn da thật. Thông thường, hiệu ứng làm mịn này không chỉ giới hạn ở khuôn mặt mà còn ảnh hưởng đến cổ, tay và thậm chí cả quần áo. Nó tạo ra một vẻ ngoài nhân tạo kỳ lạ.
Có rất nhiều công cụ tạo ảnh AI có thể tạo ra hình ảnh từ văn bản, nhưng hầu hết trong số chúng đều gặp phải vấn đề này. Chỉ những mô hình mới hơn, chẳng hạn như GPT-4o, mới có thể tạo ra những hình ảnh cực kỳ chân thực, tránh được các chủ thể có làn da “nhựa”.
8. Bàn tay bị biến dạng, không đúng giải phẫu
Bàn tay biến dạng khi chơi guitar
Bàn tay cầm bút chì với các ngón không tự nhiên
Đây vẫn là một trong những điểm báo hiệu rõ ràng nhất. AI đã gặp khó khăn trong việc hiển thị bàn tay một cách chính xác trong một thời gian dài, và mặc dù đã có những cải thiện, các ngón tay bị biến dạng vẫn là một dấu hiệu rõ ràng.
Hãy tìm kiếm những ngón tay thừa, khớp ngón tay bị dính, uốn cong không tự nhiên hoặc các ngón tay mọc ra từ lòng bàn tay. Vì AI không thực sự “hiểu” giải phẫu cơ thể con người, nó thường tạo ra một mớ hỗn độn bị biến dạng.
Ngón cái đặc biệt dễ nhận biết. Nếu bạn phóng to và kiểm tra kỹ, bạn có thể sẽ tìm thấy điều gì đó kỳ lạ. Đôi khi, toàn bộ bàn tay được đặt ở những góc không thể tưởng tượng được, hoặc chúng trông quá nhỏ hoặc quá lớn so với tỷ lệ cơ thể.
9. Văn bản bị “chảy”, chữ cái vô nghĩa
Văn bản vô nghĩa trên giá sách
Hình ảnh do AI tạo ra thường xuyên thất bại khi nói đến văn bản. Yêu cầu một biển báo đường phố hoặc nhãn sản phẩm, và bạn thường sẽ nhận được các ký tự lộn xộn, không thể đọc được, trông giống như hậu quả của một trò chơi Scrabble bị lỗi.
Các mô hình tạo ảnh AI được đào tạo trên dữ liệu hình ảnh, không phải hiểu biết ngôn ngữ. Do đó, chúng thường tạo ra các hình dạng giống chữ cái mô phỏng văn bản mà không tạo thành các từ thực, có thể đọc được. Ngay cả khi một từ có vẻ dễ nhận biết thoạt nhìn, kiểm tra kỹ hơn thường cho thấy các nét thừa, phông chữ không nhất quán hoặc khoảng cách không có ý nghĩa.
Điều quan trọng cần lưu ý là một vài mô hình tiên tiến có khả năng tạo ra văn bản dễ đọc, mặc dù đôi khi bạn vẫn có thể phát hiện những điểm không nhất quán nhỏ. Có những công cụ bạn có thể sử dụng để sửa văn bản vô nghĩa trong hình ảnh do AI tạo ra, nhưng không phải tất cả đều hiệu quả.
10. Nguồn sáng không nhất quán
Xe tự hành trên mặt trăng với nguồn sáng không rõ ràng
Khối gỗ dưới đèn với bóng đổ kỳ lạ
Lỗi chiếu sáng là một dấu hiệu đỏ thường xuyên khác. Bạn có thể thấy bóng đổ chỉ theo các hướng mâu thuẫn, hoặc một người được chiếu sáng từ bên trái trong khi đổ bóng về cùng hướng. Bóng đổ có thể xuất hiện quá mềm, quá sắc nét hoặc hoàn toàn không có.
Mặc dù hầu hết mọi người không phải là chuyên gia về ánh sáng, chúng ta đều có một cảm giác trực quan về cách ánh sáng nên hoạt động. Khi AI không tuân thủ các quy tắc đó, nó sẽ nổi bật – ngay cả khi chỉ là trong tiềm thức. Sự thiếu hiểu biết về vật lý ánh sáng khiến AI thường tạo ra những cảnh không hợp lý về mặt chiếu sáng, dù các chi tiết khác có thể trông rất thật.
Kết lại, mặc dù công nghệ AI tạo hình ảnh đang phát triển với tốc độ chóng mặt và ngày càng cho ra đời những sản phẩm chân thực đến khó tin, những điểm yếu cố hữu trong cách AI hiểu về thế giới vật lý và giải phẫu con người vẫn còn tồn tại. Từ những đôi mắt vô hồn, logo méo mó, phản chiếu sai lệch đến bàn tay biến dạng hay nguồn sáng không nhất quán, mỗi “lỗ hổng” này là một gợi ý để chúng ta nhận diện.
Để trở thành một người tiêu dùng thông tin thông thái, hãy rèn luyện khả năng quan sát chi tiết và tổng thể. Đừng chỉ nhìn vào tiền cảnh mà bỏ qua những bất thường ở hậu cảnh, các chi tiết nhỏ như chữ viết hay các quy luật vật lý. Việc kết hợp nhiều dấu hiệu sẽ giúp bạn đưa ra đánh giá chính xác hơn về nguồn gốc của một hình ảnh. Công nghệ AI chắc chắn sẽ tiếp tục cải thiện, nhưng khả năng phân biệt của con người vẫn là yếu tố then chốt để duy trì sự tin cậy trong dòng chảy thông tin trực tuyến.
Bạn đã từng phát hiện ra hình ảnh AI bằng những dấu hiệu nào? Hãy chia sẻ trải nghiệm hoặc những dấu hiệu khác bạn từng phát hiện trong phần bình luận bên dưới nhé!
