Ổ cứng SSD rõ ràng vượt trội so với ổ cứng cơ học (HDD) về tốc độ, kích thước, hiệu quả năng lượng và thậm chí cả chi phí trong một số trường hợp. Tuy nhiên, những lợi ích này chỉ thực sự rõ rệt khi bạn chỉ xét đến việc sử dụng một vài ổ 1TB hoặc 2TB trong máy tính để bàn hoặc laptop thông thường. Khi xét đến các trường hợp sử dụng khác mà dung lượng lớn, độ tin cậy dài hạn, độ bền với khối lượng ghi dữ liệu lớn và chi phí ở quy mô terabyte quan trọng hơn hiệu năng tức thời, ổ cứng HDD lại trở thành lựa chọn hợp lý và thường là duy nhất. Đây là lý do tại sao ổ cứng HDD vẫn còn giá trị và hữu ích trong năm 2025, thậm chí là lựa chọn tốt hơn so với SSD trong những tình huống cụ thể sau.
Lưu trữ “lạnh” (Cold Storage)
Khi bạn có hàng terabyte dữ liệu quan trọng nhưng hiếm khi truy cập, cần lưu trữ trong nhiều năm, SSD không thực sự phù hợp. Vấn đề với việc sử dụng bộ nhớ flash cho mục đích lưu trữ “lạnh” hoặc lưu trữ dài hạn là rủi ro rò rỉ điện tích khi SSD không được cấp nguồn trong thời gian dài. Điều này có thể dẫn đến mất dữ liệu, đặc biệt trên các ổ SSD đã bị hao mòn đáng kể do các chu kỳ ghi/xóa. Tất nhiên, điều này sẽ không xảy ra chỉ sau vài tháng, nhưng nếu bạn để ổ SSD không hoạt động trong hơn một năm hoặc lâu hơn, tính toàn vẹn của dữ liệu có thể bị ảnh hưởng.
Nhiều ổ cứng HDD được xếp chồng lên nhau, minh họa cho giải pháp lưu trữ dung lượng lớn
Vì lý do này, ổ cứng HDD hoạt động tốt hơn cho lưu trữ lạnh. Bạn có thể giữ các ổ đĩa cơ học của mình không cắm điện và cất trong hộp trong nhiều năm, sau đó vẫn tìm thấy dữ liệu nguyên vẹn, miễn là các ổ đĩa không bị ảnh hưởng bởi “bit rot” (hỏng dữ liệu) do va đập mạnh, thời tiết khắc nghiệt và nhiễu từ trường. Đối với những người làm sáng tạo nội dung cần lưu trữ hàng terabyte tài sản kỹ thuật số trong nhiều năm, hoặc những người đam mê sưu tầm dữ liệu không muốn xóa bộ sưu tập media từ thời thơ ấu, ổ cứng HDD vẫn là lựa chọn tối ưu.
Render ổ cứng Seagate BarraCuda 4TB, giải pháp phổ thông cho lưu trữ dữ liệu
Máy chủ Media và HTPC (Home Theater PC)
Nếu mục đích của máy chủ media hoặc máy tính giải trí tại gia (HTPC) của bạn chỉ là để stream phim và series TV đến TV hoặc các thiết bị khác trong mạng gia đình, bạn sẽ không đạt được lợi ích đáng kể nào bằng cách chuyển sang sử dụng SSD. Nút thắt cổ chai chính đối với một máy chủ stream là băng thông mạng, chứ không phải tốc độ đọc tuần tự của ổ đĩa lưu trữ. Các ứng dụng stream như Plex hay Jellyfin đều có cơ chế bộ đệm (buffer) để đảm bảo hiệu năng mượt mà, vì vậy bạn không cần bất kỳ thứ gì nhanh hơn ổ cứng HDD thông thường – chi tiền cho SSD trong trường hợp này là lãng phí.
Thiết bị lưu trữ mạng NAS QNAP TS-464, thường sử dụng ổ cứng HDD cho máy chủ media
Bên cạnh đó, còn có yếu tố chi phí cần xem xét. Với kích thước ngày càng tăng của thư viện media cá nhân, chi phí lưu trữ bằng SSD có thể trở nên quá đắt đỏ, đặc biệt nếu bạn muốn lưu trữ tất cả nội dung ở định dạng 4K lossless. Ổ cứng HDD rẻ hơn đáng kể so với SSD khi dung lượng tăng lên, khiến chúng trở thành lựa chọn duy nhất hợp lý cho một máy chủ media yêu cầu dung lượng lớn.
Giao diện ứng dụng Plex Media Server trên laptop Windows, minh họa cho hệ thống stream phim tại gia
Hệ thống giám sát và NVR (Network Video Recorder)
Nếu bạn có một hệ thống giám sát tại gia tốt liên tục ghi dữ liệu vào bộ nhớ, SSD không phải là lựa chọn hợp lý nếu bạn muốn một giải pháp khả thi và bền bỉ lâu dài. SSD có chỉ số độ bền (endurance rating) được xác định bởi một số chu kỳ ghi cố định, sau đó chúng không còn được coi là đáng tin cậy. Chúng có thể vẫn hoạt động như ổ chỉ đọc trong một thời gian, nhưng bạn sẽ muốn thay thế chúng ngay lập tức đối với bất kỳ dữ liệu quan trọng nào.
Hệ thống camera giám sát kết nối với thiết bị NAS, yêu cầu ổ cứng có độ bền ghi cao
Một lần nữa, ổ cứng HDD lại vượt trội SSD ở điểm này, vì chúng không bị giới hạn bởi chu kỳ ghi. Tất nhiên, ổ cứng HDD cũng không tồn tại vĩnh viễn, nhưng các ổ cứng chuyên dụng cho giám sát (surveillance-grade HDDs) bền bỉ hơn nhiều so với SSD trong môi trường làm việc nặng ghi như hệ thống NVR (Network Video Recorder). Bạn cần sự tin cậy hơn là hiệu năng khi liên tục ghi lượng lớn dữ liệu vào ổ đĩa 24/7.
Render ổ cứng Western Digital WD Purple, dòng ổ cứng chuyên dụng cho hệ thống giám sát NVR
Sao lưu dung lượng lớn
Lưu trữ “lạnh” là một chuyện, nhưng nếu bạn muốn sao lưu tất cả dữ liệu và tuân thủ quy tắc sao lưu 3-2-1? Đối với vài trăm GB dữ liệu, bạn có thể dựa vào một ổ SSD thứ cấp, nhưng khi nói đến hàng chục terabyte, ổ cứng HDD trở thành lựa chọn mặc định. Thứ nhất, không dễ để tìm thấy các ổ SSD dung lượng lớn vượt quá 8TB trên thị trường phổ thông. Bạn phải chuyển sang HDD nếu cần các ổ đĩa dung lượng 14TB, 16TB hoặc 20TB để sao lưu toàn bộ hệ thống NAS hoặc máy chủ tại gia của mình.
Ổ cứng Seagate IronWolf 16TB, lựa chọn phổ biến cho các hệ thống NAS và sao lưu dung lượng lớn
Và, dĩ nhiên, bạn cần lưu ý đến giá cả khi xử lý các ổ đĩa dung lượng lớn hơn. Ngay cả một ổ cứng HDD 8TB cũng có giá dưới 150 USD, trong khi một ổ SSD có dung lượng tương đương có thể lên tới 600 USD hoặc hơn. Sao lưu dữ liệu không phải là tùy chọn, vì vậy bạn cần đầu tư vào một giải pháp kinh tế. Hiện tại, ổ cứng HDD vượt trội SSD về mặt này.
Hệ thống NAS (Network Attached Storage)
Cuối cùng, “ông lớn” trong số các trường hợp này – hệ thống lưu trữ mạng NAS vẫn chủ yếu sử dụng ổ cứng HDD. Hệ thống NAS yêu cầu các ổ đĩa dung lượng cao có thể xử lý nhu cầu của môi trường làm việc nặng ghi, đặc biệt nếu bạn thực hiện sao lưu hàng ngày và ghi hình giám sát trên cùng một thiết bị. Sử dụng hệ thống NAS chỉ với ổ SSD không hiệu quả về chi phí cũng như hiệu quả cho những người dùng nghiêm túc, những người lưu trữ hàng chục terabyte dữ liệu.
Render ổ cứng Seagate IronWolf Pro 14TB, dòng ổ cứng hiệu năng cao cho hệ thống NAS chuyên nghiệp
Ngay cả khi bạn chỉ sử dụng NAS làm máy chủ stream media, tốc độ của bộ nhớ lưu trữ không tạo ra sự khác biệt đáng kể nào đến hiệu năng. Do đó, nếu bạn đang lên kế hoạch tự xây dựng hệ thống NAS của riêng mình, bạn nên chọn các ổ cứng chuyên dụng cho NAS thay vì ổ SSD SATA hoặc NVMe thông thường.
Một người dùng đang cầm ổ cứng HDD trước màn hình giao diện web của TrueNAS Scale, minh họa cho việc tự xây dựng hệ thống NAS
Ổ cứng HDD còn lâu mới lỗi thời
Mặc dù nhiều người có thể đã tuyên bố HDD đã lỗi thời, nhưng như bạn thấy, chúng vẫn là lựa chọn duy nhất trong rất nhiều tình huống cụ thể. Dù bạn cần lưu trữ các bản sao lưu lớn, hàng terabyte dữ liệu lưu trữ “lạnh”, hay xây dựng một hệ thống NAS, ổ cứng HDD sẽ tiếp tục vượt trội SSD trong tương lai gần. Chi phí, dung lượng, độ bền dài hạn và hiệu năng – tất cả đều nghiêng về phía HDD ngay khi bạn không còn chỉ sử dụng chúng trong máy tính để bàn hoặc PC chơi game thông thường.
