6 Yếu Tố Quan Trọng Hơn Thông Số Khi Chọn Mua Smartphone

Cuộc chạy đua về thông số kỹ thuật của smartphone vẫn chưa kết thúc—các công ty vẫn thường xuyên tự hào về điểm chuẩn hiệu năng, tốc độ sạc siêu nhanh, độ sáng màn hình đỉnh cao, và số megapixel trong camera. Mặc dù chúng ta rất thích bàn luận về những tính năng mới mẻ này, nhưng có một số điều quan trọng hơn nhiều so với những thông số kỹ thuật hào nhoáng. Khi đứng trước quyết định mua một chiếc điện thoại thông minh, người dùng Việt Nam hiện đại không chỉ tìm kiếm một thiết bị mạnh mẽ trên giấy tờ, mà còn mong muốn một người bạn đồng hành đáng tin cậy, bền bỉ và hỗ trợ lâu dài. Bài viết này sẽ đi sâu vào những yếu tố then chốt, thường bị bỏ qua, nhưng lại đóng góp phần lớn vào trải nghiệm sử dụng và giá trị thực sự của một chiếc điện thoại trong dài hạn.

Hỗ Trợ Phần Mềm Dài Hạn Với Các Bản Cập Nhật Kịp Thời

Người dùng không còn nâng cấp điện thoại thường xuyên như cách đây một thập kỷ nữa, một phần vì độ bền vật lý đã không còn là vấn đề lớn. Giờ đây, chúng ta đang ở một thời điểm mà việc nâng cấp hàng năm hoặc hai năm một lần dường như không còn hợp lý. Bạn không cần phải chi quá nhiều tiền để sở hữu những tính năng phần cứng cao cấp từng chỉ dành riêng cho các mẫu flagship, như khung nhôm hay mặt lưng kính.

Thực tế, các mẫu điện thoại flagship hiện nay đã chuyển sang vật liệu titan, dù mạnh hơn nhôm, nhưng lại chỉ dành cho các mẫu Ultra cao cấp có giá trên 1.000 USD. Và đối với khả năng bảo vệ của kính, chúng ta gần như đã đạt đến đỉnh cao của những gì có thể làm với vật liệu này, nên nhiều mẫu điện thoại tầm trung hiện nay có độ bền gần như tương đương với flagship. Điều này có nghĩa là, trong khi tuổi thọ của thiết bị trước đây phụ thuộc vào sự xuống cấp của phần cứng, thì ngày nay, nó lại chủ yếu liên quan đến sự lỗi thời của phần mềm. Nhà sản xuất có thể cung cấp hỗ trợ phần mềm cho điện thoại của bạn càng lâu, bạn càng có thể giữ nó mà không cần nâng cấp.

Google và Samsung là hai trong số những nhà sản xuất tốt nhất trong việc cung cấp các bản cập nhật dài hạn, cả hai công ty đều cam kết tối đa bảy năm cập nhật hệ điều hành và bảo mật. Điều đó có nghĩa là chiếc Galaxy S25, ra mắt với Android 15, sẽ tiếp tục nhận được cập nhật cho đến năm 2032—đưa bạn đến tận Android 22. Bạn có thể nghĩ rằng điều này là quá mức vì hai lý do: thứ nhất, pin có thể không kéo dài được lâu như vậy, và thứ hai, bạn có thể không giữ điện thoại lâu đến thế. Cả hai đều là những lập luận hợp lý. Tuy nhiên, việc hỗ trợ kéo dài vẫn hữu ích ngay cả khi bạn không có ý định giữ điện thoại quá lâu. Hỗ trợ phần mềm lâu hơn kéo dài tổng tuổi thọ của điện thoại, vì vậy khi đến lúc bạn muốn bán nó sau khoảng ba năm sử dụng, người mua sẽ không phải chấp nhận một thiết bị đã lỗi thời. Điều này mang lại sự đảm bảo rằng, dù mua một chiếc điện thoại đã qua sử dụng, họ vẫn có thể trải nghiệm phần mềm mới nhất—đây là một trong những lý do chính khiến iPhone giữ giá tốt đến vậy. Toàn bộ vấn đề này cũng hoạt động theo chiều ngược lại. Nếu bạn có ngân sách eo hẹp nhưng không muốn chấp nhận một chiếc điện thoại rẻ tiền, một chiếc flagship đã qua sử dụng với nhiều năm hỗ trợ phần mềm còn lại có thể là một lựa chọn tuyệt vời. Bạn sẽ có được phần cứng cao cấp, hệ thống camera được tinh chỉnh và hiệu suất tuyệt vời chỉ với một phần nhỏ của giá gốc. Nếu bạn lo lắng về pin, đừng lo lắng. Bạn thường có thể nhận được pin thay thế chính hãng từ nhà sản xuất, đặc biệt nếu đó là iPhone hoặc Samsung Galaxy. Cả hai công ty đều có sẵn linh kiện thay thế cho các mẫu điện thoại đã ra đời vài năm.

Khả Năng Sửa Chữa Tại Các Cửa Hàng Ủy Quyền

Kỹ thuật viên đang cạy mở điện thoại để sửa chữa

Khi mua một chiếc điện thoại mới, bạn nên cố gắng đạt được giá trị tốt nhất có thể cho số tiền mình bỏ ra. Tuy nhiên, gần đây tôi nhận ra rằng “giá trị” có thể có ý nghĩa khác nhau đối với từng người tùy thuộc vào cách bạn sử dụng điện thoại. Đối với tôi, trước đây nó có nghĩa là nhận được thông số kỹ thuật tốt nhất với giá thấp nhất, và nhiều thương hiệu (đặc biệt là các thương hiệu Trung Quốc) rất sẵn lòng đáp ứng kỳ vọng đó. Tuy nhiên, giờ đây tôi đã bắt đầu liên kết “giá trị” nhiều hơn với độ tin cậy lâu dài và chất lượng dịch vụ hỗ trợ khách hàng.

Đây là cách tôi nhìn nhận vấn đề: vì tất cả chúng ta đang giữ điện thoại lâu hơn, chúng ta ngày càng gắn bó nhiều thời gian hơn với một công ty nhất định và do đó, phụ thuộc vào sự hỗ trợ của họ nhiều hơn đáng kể so với vài năm trước khi việc nâng cấp diễn ra thường xuyên hơn. Và một trong những cách tốt nhất để một công ty cung cấp sự hỗ trợ này là thành lập các trung tâm sửa chữa ủy quyền tại địa phương. Đại đa số mọi người không quan tâm liệu điện thoại của họ có khả năng quay video 8K, sạc không dây ngược hay điểm chuẩn hiệu năng cực cao. Điều họ muốn là có thể đến một cửa hàng gần đó, giao điện thoại cho một kỹ thuật viên được ủy quyền, giải thích vấn đề họ đang gặp phải và được sửa chữa nhanh nhất có thể.

Nếu một công ty dồn mọi nguồn lực vào việc cung cấp thông số kỹ thuật tốt nhất có thể cho mức giá, họ sẽ không còn ngân sách để thực sự phục vụ bạn khi có điều gì đó không tránh khỏi xảy ra với điện thoại của bạn. Việc thành lập các cửa hàng vật lý, duy trì kho linh kiện cho hàng trăm mẫu điện thoại và thuê các kỹ thuật viên lành nghề đều là những khoản chi phí mà bạn muốn các công ty đầu tư. Đương nhiên, chỉ những thương hiệu đã có tên tuổi như Apple và Samsung mới có khả năng cung cấp mức độ hỗ trợ này.

Giá Trị Bán Lại Và Trao Đổi Tốt

Không còn quá ám ảnh về thông số kỹ thuật không có nghĩa là tôi đã ngừng tìm kiếm giá trị theo đúng nghĩa đen của nó. Giờ đây, tôi tìm kiếm giá trị vào thời điểm bán ra chứ không phải vào thời điểm mua vào. Nói cách khác, tôi ưu tiên giá trị bán lại và trao đổi xa hơn nhiều so với trước đây. Lý do của tôi rất đơn giản. Các mẫu flagship ngày nay không quá khác biệt so với các đối tác tầm trung của chúng. Vì vậy, cách duy nhất tôi sẵn lòng mua flagship là nếu tôi được đảm bảo rằng mình sẽ nhận lại được ít nhất một giá trị kha khá khi đến lúc nâng cấp lên một chiếc điện thoại mới. Bằng cách đó, chi phí ban đầu không còn cảm giác bị đội lên quá nhiều.

Đây là một trong những lý do lớn tại sao tôi vẫn chưa chuyển sang Google Pixel, mặc dù tôi đã muốn thử camera nổi tiếng của nó một thời gian. Apple và Samsung đã có những bước đi lớn để đảm bảo rằng các mẫu flagship của họ giữ giá trị càng lâu càng tốt, nhưng điện thoại Pixel lại mất giá nhanh hơn bất kỳ thương hiệu lớn nào khác. iPhone và Galaxy flagship thường giữ được gần một nửa giá khởi điểm sau hai năm nếu bạn trao đổi và có thể cao hơn nếu bạn tự bán chúng qua các chợ trực tuyến.

Còn Pixel thì sao? Ít hơn một phần tư giá khởi điểm. Chiếc Pixel 8 Pro trị giá 999 USD ra mắt vào tháng 10 năm 2023 chỉ có giá 185 USD trên Google Store chính thức tính đến ngày 8 tháng 5 năm 2025. Hãy tưởng tượng bạn chi một khoản lớn cho một chiếc điện thoại và chứng kiến nó mất hơn 80% giá trị trong vòng hai năm.

Công Thái Học Của Thiết Bị Cầm Tay

Điện thoại Samsung Galaxy S25 màu bạc nằm trong tay

Gần đây, tôi cũng bắt đầu ưu tiên công thái học khá nhiều—không đến mức tôi sẽ mua một chiếc điện thoại siêu mỏng như Galaxy S25 Slim hay iPhone 17 Air mà có thể phải hy sinh các tính năng khác. Nhưng tôi chắc chắn đã bắt đầu chú ý nhiều hơn đến những thứ như trọng lượng, độ dày, cảm giác cầm trên tay, dễ sử dụng bằng một tay và kích thước tổng thể. Điều này khá khác với tôi trước đây, bởi vì tôi thường xuyên đa nhiệm trên điện thoại, điều này rất có lợi khi có màn hình lớn hơn. Những thứ như khởi chạy ứng dụng ở chế độ cửa sổ nổi (pop-up view), chia sẻ tệp giữa hai ứng dụng ở chế độ chia đôi màn hình (split-screen) và phát video ở chế độ hình trong hình (PiP mode) trong khi chơi trò chơi bàn cờ đều là những tính năng quan trọng mà tôi sử dụng hàng ngày. Màn hình càng lớn, càng có thể hiển thị nhiều nội dung hơn.

Tuy nhiên, màn hình lớn hơn đi kèm với cái giá là nặng hơn, khiến việc sử dụng hàng ngày kém thoải mái hơn. Nó không chỉ gây mỏi hơn mà còn tăng khả năng bị rơi ngẫu nhiên, đặc biệt nếu điện thoại có mặt lưng kính trơn trượt thay vì nhựa hoặc da thuần chay. Bạn có thể mua một chiếc ốp lưng silicone để tăng độ bám, nhưng điều đó cũng sẽ làm tăng tổng trọng lượng và độ dày. Tôi cũng không còn yêu thích các cạnh phẳng, vì chúng không thoải mái khi cầm. Tôi nhận thấy điều này khi nâng cấp lên Galaxy A35 từ chiếc A52 cũ của mình. Mặc dù trên giấy tờ chiếc A52 dày hơn (8.4mm), nhưng nó lại cho cảm giác mỏng hơn chiếc A35 (8.2mm) nhờ các cạnh bo tròn. Đáng tiếc, các cạnh phẳng hiện đang là xu hướng, nên không có nhiều lựa chọn khác.

Sự Phong Phú Của Phụ Kiện Bên Thứ Ba

Thông số kỹ thuật cũng sẽ không giúp ích gì khi bạn cố gắng dán điện thoại lên tường bếp để thực hiện cuộc gọi Zoom rảnh tay trong khi nấu ăn. Nhưng phụ kiện thì có. iPhone, đặc biệt, được hưởng lợi từ một hệ sinh sinh thái khổng lồ các phụ kiện chuyên biệt như giá đỡ hút chân không, ví MagSafe, pin sạc dự phòng, bộ rig quay video cho việc sáng tạo nội dung và ốp lưng có chân chống tích hợp.

Các phụ kiện cơ bản như ốp lưng silicone và miếng dán màn hình cường lực có sẵn cho hầu hết mọi mẫu điện thoại. Nhưng, càng đi sâu vào các phụ kiện chuyên biệt, các nhà sản xuất bên thứ ba càng nhanh chóng ngừng hỗ trợ cho các mẫu ít phổ biến. Hỗ trợ phụ kiện rộng rãi có nghĩa là bạn sẽ dễ dàng tìm thấy giải pháp cho các vấn đề của mình. Ví dụ, tôi đã quen với việc sử dụng miếng dán màn hình nhám (thay vì miếng dán cường lực) vì bề mặt hơi nhám của nó giúp loại bỏ chói lóa và làm cho việc lướt ngón tay trên màn hình dễ dàng hơn nhiều, điều này cải thiện trải nghiệm chơi game di động của tôi.

Phần Mềm Được Tối Ưu Hóa Tốt

Dòng điện thoại Samsung Galaxy S25 với màn hình sáng trên bàn trắng

Các nhà sản xuất chip như Qualcomm, Samsung và MediaTek đã đạt được những tiến bộ vượt bậc trong thập kỷ qua. Đến mức, việc thiếu sức mạnh xử lý thô gần như không bao giờ là lý do khiến điện thoại của bạn hoạt động kém hiệu quả nữa. Ngay cả các mẫu điện thoại tầm trung ngày nay cũng có đủ sức mạnh để chạy nhiều trò chơi đồ họa nặng ở cài đặt gần mức tối đa.

Tuy nhiên, sức mạnh xử lý thô chỉ là một phần của phương trình. Tối ưu hóa phần mềm ảnh hưởng đến độ mượt mà của giao diện người dùng. Phần mềm được tối ưu hóa tốt dẫn đến hoạt ảnh mượt mà hơn, khởi chạy ứng dụng nhanh hơn, ít lỗi và sự cố hơn, tốc độ chụp ảnh nhanh hơn và kết nối mạng ổn định hơn. Nói một cách đơn giản, nó làm cho điện thoại của bạn cảm thấy nhanh nhẹn và phản hồi tốt hơn với thao tác của bạn. Quan trọng hơn, tối ưu hóa phần mềm giúp kéo dài tuổi thọ pin, vì vậy bạn không cần phải sạc thường xuyên. Bạn thực sự có thể thấy điều này hoạt động trên điện thoại Samsung—menu pin hiển thị “Đang tìm hiểu thói quen sử dụng…” trong vài ngày sau khi bạn khởi động thiết bị lần đầu. Trong thời gian này, điện thoại tìm hiểu những ứng dụng bạn sử dụng nhiều nhất và những ứng dụng nào có thể được đặt ở chế độ ngủ để hạn chế hoạt động nền không mong muốn, giảm tiêu thụ điện năng. Sau khi hoàn tất, menu sẽ hiển thị ước tính thời lượng pin của bạn dựa trên dung lượng pin còn lại trong điện thoại.

Thật dễ dàng bị cuốn hút bởi một bảng thông số kỹ thuật ấn tượng, nhưng có rất nhiều điều khiến một chiếc điện thoại trở thành một khoản đầu tư tốt mà không thể định lượng bằng các con số trên giấy. Một chiếc điện thoại trông tuyệt vời trên lý thuyết sẽ không còn tuyệt vời như vậy nếu nó khiến bạn mỏi tay khi cầm lâu, bắt đầu chậm chạp sau vài năm, không còn nhận được cập nhật, hoặc phải gửi đến một thành phố khác để sửa chữa trong khi bạn lo lắng chờ đợi nhiều ngày để nhận lại. Hãy cân nhắc kỹ lưỡng các yếu tố này để đưa ra quyết định sáng suốt nhất cho chiếc smartphone tiếp theo của bạn, và chia sẻ ý kiến của bạn về các tiêu chí chọn mua điện thoại trong phần bình luận bên dưới!