9 Tiện Ích Windows Tích Hợp Sẵn Vẫn Cực Kỳ Hữu Ích Trên Windows 11
Trong khi hệ điều hành Windows đã trải qua nhiều thay đổi đáng kể qua từng phiên bản, một số công cụ cổ điển của nó vẫn giữ vững giá trị và độ hữu dụng theo thời gian. Từ việc theo dõi hiệu suất cho đến thực hiện các tinh chỉnh hệ thống nhanh chóng, những tiện ích tích hợp sẵn này vẫn cực kỳ hữu ích trong bối cảnh công nghệ hiện đại của Windows 11, giúp người dùng tận dụng tối đa máy tính của mình mà không cần đến phần mềm bên thứ ba phức tạp.
9. Dọn Dẹp Đĩa (Disk Cleanup)
Windows 11 hiện cho phép bạn xóa các tệp tạm thời từ ứng dụng Settings, thậm chí kích hoạt Storage Sense để tự động hóa các tác vụ dọn dẹp và đảm bảo không gian lưu trữ luôn đủ dùng. Tuy nhiên, Dọn Dẹp Đĩa (Disk Cleanup) vẫn là một công cụ được nhiều người lựa chọn vì giao diện đơn giản và trực quan.
Công cụ Dọn Dẹp Đĩa (Disk Cleanup) trong Windows giúp giải phóng dung lượng ổ cứng.
Disk Cleanup cung cấp phân tích chi tiết về những gì đang chiếm dung lượng trên ổ đĩa của bạn, bao gồm các tệp tạm thời, nhật ký lỗi hệ thống, hình thu nhỏ, và nhiều hơn nữa. Mỗi mục đều đi kèm với một mô tả ngắn gọn, giúp bạn luôn biết mình sắp xóa những gì. Bạn thậm chí có thể sử dụng công cụ này để xóa tất cả trừ các điểm khôi phục gần đây nhất trên PC. Nhìn chung, đây là một cách tuyệt vời để giải phóng không gian lưu trữ mà không xóa bất cứ thứ gì quan trọng.
8. Lịch Sử Tệp (File History)
Có rất nhiều cách để sao lưu dữ liệu trên PC chạy Windows, nhưng nếu bạn không cần một bản sao lưu toàn bộ hệ thống hoặc lưu trữ đám mây, Lịch Sử Tệp (File History) mang đến một giải pháp đơn giản hơn. Công cụ này tự động lưu các bản sao của tệp từ các vị trí quan trọng – như thư viện, màn hình nền, danh bạ và mục yêu thích – vào một ổ đĩa ngoài hoặc vị trí mạng được chỉ định.
Giao diện Lịch Sử Tệp (File History) khi khôi phục một tệp PowerPoint đã lưu.
Không giống như các dịch vụ đồng bộ hóa đám mây cập nhật theo thời gian thực, Lịch Sử Tệp chạy theo các khoảng thời gian đã định. Điều này giúp nó tiêu tốn ít tài nguyên hệ thống hơn trong khi vẫn mang lại sự an tâm. Bạn có thể loại trừ các thư mục không muốn sao lưu, thêm các thư mục khác mà bạn muốn, và thậm chí tinh chỉnh tần suất tạo bản sao lưu. Sau đó, nếu bạn vô tình xóa một tệp hoặc ghi đè lên một tài liệu quan trọng, bạn có thể dễ dàng khôi phục phiên bản trước đó bằng Lịch Sử Tệp.
7. Hỗ Trợ Nhanh (Quick Assist)
Hỗ Trợ Nhanh (Quick Assist) là một công cụ mà có thể bạn không cần dùng mỗi ngày, nhưng khi cần, bạn sẽ rất vui vì nó được tích hợp sẵn. Nó rất dễ sử dụng: khi bạn bè, thành viên gia đình hoặc đồng nghiệp cần giúp đỡ với PC của họ, bạn có thể dùng Quick Assist để dễ dàng kết nối với thiết bị Windows của họ và cung cấp hỗ trợ trực tiếp.
Ứng dụng Hỗ Trợ Nhanh (Quick Assist) trên Windows 11 để điều khiển máy tính từ xa.
Vì được tích hợp sẵn trong Windows, không cần phải tải xuống hoặc thiết lập các công cụ máy tính từ xa của bên thứ ba như AnyDesk hay TeamViewer. Cả bạn và người cần hỗ trợ đều có thể đơn giản mở Quick Assist, nhập mã bảo mật và bắt đầu trong vài giây. Người hỗ trợ chọn “Help someone” (Hỗ trợ người khác) để tạo mã bảo mật, trong khi người còn lại nhập mã đó vào mục “Get help” (Nhận hỗ trợ). Khi đã kết nối, người hỗ trợ có thể điều khiển máy tính của người kia và sử dụng các công cụ như con trỏ laser, chú thích và trò chuyện để hướng dẫn bạn bè khắc phục sự cố.
6. Bản Đồ Ký Tự (Character Map)
Bàn phím của bạn có lẽ có tất cả các chữ cái, số và một vài ký hiệu cơ bản. Nhưng còn những ký tự đặc biệt mà bạn thỉnh thoảng cần, như ©, ™, hoặc œ thì sao? Nếu may mắn, ứng dụng hoặc trang web bạn đang sử dụng có thể bao gồm một công cụ cho phép bạn chèn chúng. Nhưng nếu không, bạn có thể sử dụng Bản Đồ Ký Tự (Character Map) để tìm chính xác những gì bạn cần.
Bảng Bản Đồ Ký Tự (Character Map) trên Windows 11 hiển thị các ký tự đặc biệt.
Bạn có thể mở công cụ này bằng cách tìm kiếm trong menu Windows. Sau đó, chọn một phông chữ, cuộn qua lưới ký tự và nhấp đúp vào những ký tự bạn muốn sử dụng. Chúng sẽ xuất hiện trong một hộp văn bản nơi bạn có thể sao chép vào bộ nhớ tạm và dán vào bất cứ đâu bạn muốn. Nó đặc biệt tiện dụng khi bạn làm việc với các tài liệu kỹ thuật, sáng tạo nội dung hoặc nội dung đa ngôn ngữ. Nếu bạn không muốn mở Character Map mỗi lần, bạn có thể sử dụng các mã Alt trong Windows để chèn các ký tự đặc biệt nhanh hơn.
5. Giám Sát Tài Nguyên (Resource Monitor)
Nếu máy tính của bạn đột nhiên chậm lại và bạn không chắc tại sao, Giám Sát Tài Nguyên (Resource Monitor) là công cụ mà bạn nên tìm đến. Trong khi Task Manager (Trình Quản Lý Tác Vụ) cung cấp một cái nhìn tổng quan nhanh chóng, Resource Monitor đi sâu hơn nhiều và cho phép bạn theo dõi việc sử dụng tài nguyên hệ thống trong thời gian thực.
Cửa sổ Giám Sát Tài Nguyên (Resource Monitor) của Windows 11 hiển thị mức sử dụng mạng.
Bạn có thể thấy chính xác mỗi tiến trình đang sử dụng bao nhiêu tài nguyên CPU, bộ nhớ, ổ đĩa và mạng. Chuyển đổi giữa các tab để xác định ứng dụng nào đang chiếm nhiều tài nguyên nhất, phát hiện các tiến trình nền không cần thiết hoặc giám sát hoạt động mạng nếu có điều gì đó bất thường. Ví dụ, bạn có thể sử dụng tab Memory (Bộ nhớ) để xem chính xác mỗi tiến trình đang sử dụng bao nhiêu RAM và phát hiện các vấn đề rò rỉ bộ nhớ tiềm ẩn. Và nếu các tệp của bạn mất quá nhiều thời gian để mở hoặc lưu, tab Disk (Ổ đĩa) có thể giúp bạn xác định tiến trình nào đang gây áp lực lên ổ đĩa lưu trữ của bạn.
4. Giám Sát Độ Tin Cậy (Windows Reliability Monitor)
Giám Sát Độ Tin Cậy (Reliability Monitor) có thể không nổi tiếng bằng Task Manager hay Performance Monitor (Giám Sát Hiệu Suất), nhưng nó cực kỳ hữu ích. Nếu bạn từng muốn có một báo cáo nhanh về tình trạng máy tính của mình, đây chính là công cụ cần dùng.
Cửa sổ Giám Sát Độ Tin Cậy (Reliability Monitor) trong Windows 11 hiển thị lịch sử ổn định hệ thống.
Reliability Monitor cung cấp một dòng thời gian trực quan, rõ ràng về sự ổn định của hệ thống. Nó hiển thị biểu đồ hàng ngày theo dõi tình trạng hệ thống, làm nổi bật các sự kiện quan trọng, cảnh báo và cập nhật thành công bằng các biểu tượng dễ hiểu. Bạn có thể nhấp vào bất kỳ điểm nào trên dòng thời gian để xem chính xác điều gì đã xảy ra vào ngày đó. Ngoài ra, mỗi ngày được đánh dấu trên biểu đồ với chỉ số ổn định từ 1 đến 10 để bạn có thể nhanh chóng nắm bắt mức độ hoạt động trơn tru của máy tính.
3. Ứng Dụng Ảnh Phiên Bản Cũ (Photos Legacy)
Ứng dụng Ảnh mới trong Windows 11 đi kèm với một số tính năng ấn tượng, như nhận dạng văn bản OCR, đồng bộ hóa iCloud, và thậm chí các công cụ hỗ trợ AI như xóa tạo sinh. Nhưng Microsoft vẫn giữ lại ứng dụng Ảnh cũ, và có một vài lý do chính đáng để sử dụng nó.
Tab trình chỉnh sửa video trong ứng dụng Ảnh Phiên Bản Cũ (Photos Legacy) của Windows.
Đầu tiên, nó ít gây xao nhãng hơn, vì nó không bao gồm bất kỳ tính năng nâng cao nào có trong ứng dụng Ảnh mới. Thứ hai, nó cung cấp một trình chỉnh sửa video tích hợp sẵn cho phép bạn cắt, tách và kết hợp các clip, cũng như thêm bộ lọc, hiệu ứng và nhạc nền. Mặc dù không thể thay thế các công cụ chỉnh sửa video chuyên dụng, nhưng đối với các chỉnh sửa cơ bản, nó hoàn toàn có thể hoàn thành công việc. Không giống như các công cụ khác trong danh sách này, Photos Legacy không được cài đặt sẵn trên Windows 11. Để sử dụng nó, bạn sẽ cần tải xuống từ menu cài đặt trong ứng dụng Ảnh mới (trong mục Photos Legacy) hoặc trực tiếp từ Microsoft Store.
2. Windows Media Player Phiên Bản Cũ (Windows Media Player Legacy)
Trước khi các danh sách phát Spotify và luồng YouTube chiếm lĩnh thị trường, Windows Media Player là cách để thưởng thức âm nhạc và video trên PC. Và trong khi Microsoft đã giới thiệu một Media Player hiện đại hơn, bóng bẩy hơn trong Windows 11, phiên bản Windows Media Player cổ điển vẫn còn tồn tại.
Giao diện ứng dụng Windows Media Player Phiên Bản Cũ trên Windows 11.
Phiên bản cũ này chú trọng đến tốc độ, sự đơn giản và tính quen thuộc. Một trong những ưu điểm lớn nhất của nó là khả năng tương thích; nó hỗ trợ nhiều định dạng tệp và codec cũ mà ứng dụng mới có thể gặp khó khăn. Vì vậy, nếu bạn có một bộ sưu tập các tệp âm thanh cổ điển hoặc định dạng đặc biệt, rất có thể trình phát này có thể xử lý chúng một cách dễ dàng. Ứng dụng cũng hỗ trợ các tính năng cổ điển như hiệu ứng hình ảnh (visualizations), trích xuất đĩa CD (CD ripping), quản lý danh sách phát và thậm chí ghi đĩa CD âm thanh.
1. Control Panel (Bảng Điều Khiển)
Nếu có một công cụ kế thừa mà những người dùng Windows chuyên nghiệp vẫn yêu thích, thì đó chính là Control Panel (Bảng Điều Khiển). Chắc chắn, ứng dụng Settings hiện đã bao gồm hầu hết các tính năng thiết yếu, nhưng nó vẫn chưa phải là một sự thay thế hoàn toàn.
Cửa sổ Control Panel (Bảng Điều Khiển) hiển thị tất cả các mục trong Windows 11.
Một lý do khiến mọi người tiếp tục tìm đến Control Panel là sự thẳng thắn của nó. Trong khi ứng dụng Settings có giao diện hiện đại, bạn thường sẽ phải đào sâu qua các menu chỉ để tinh chỉnh một thứ đơn giản, như thay đổi cài đặt bộ điều hợp mạng hoặc điều chỉnh thiết bị âm thanh của bạn. Trên thực tế, đối với nhiều tác vụ nâng cao, như quản lý tùy chọn nguồn, truy cập Lịch Sử Tệp hoặc khởi chạy Khôi Phục Hệ Thống, Windows vẫn chuyển hướng bạn trở lại Control Panel. Đó là lý do tại sao, đối với nhiều người, việc sử dụng Control Panel ngay từ đầu có ý nghĩa hơn.
Hầu hết các công cụ này vẫn còn tồn tại trong Windows không phải vì sự hoài niệm, mà vì chúng tiếp tục hoàn thành tốt công việc. Bạn có thể không sử dụng chúng thường xuyên như File Explorer (Trình Quám Lý Tệp) hoặc Command Prompt (Dấu Nhắc Lệnh), vì vậy chúng dễ bị bỏ qua – nhưng việc biết chúng ở đó và cách sử dụng chúng có thể tạo ra sự khác biệt lớn khi bạn cần. Tất cả những gì bạn phải làm là tìm kiếm chúng trong hệ thống.
