Bảo Mật eSIM: 4 Nguy Cơ Tấn Công Bạn Cần Biết và Cách Phòng Tránh Hiệu Quả

Công nghệ eSIM đã và đang cách mạng hóa cách chúng ta kết nối, mang lại sự tiện lợi vượt trội: không cần thẻ vật lý, chuyển đổi nhà mạng nhanh chóng, thiết lập dễ dàng và đặc biệt hữu ích khi đi du lịch. Tuy nhiên, bất chấp những ưu điểm đó, eSIM không hoàn toàn miễn nhiễm với các mối đe dọa an ninh mạng. Trên thực tế, vẫn có một số cách mà eSIM có thể bị tấn công, tiềm ẩn rủi ro cho dữ liệu và quyền riêng tư của người dùng. Với sự gia tăng của số lượng thiết bị hỗ trợ eSIM, việc nhận diện và phòng tránh các nguy cơ này trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.

1. Lừa Đảo Qua Mã QR (QR Code Scams)

Khi kích hoạt eSIM, người dùng thường quét một mã QR do nhà mạng cung cấp. Các đối tượng tấn công lợi dụng quy trình này bằng cách tạo ra các mã QR giả mạo, được ngụy trang tinh vi như công cụ thiết lập hợp pháp. Việc quét phải một mã QR lừa đảo có thể chuyển hướng thiết bị của bạn đến một cấu hình eSIM độc hại, cho phép kẻ tấn công chiếm quyền điều khiển kết nối di động của bạn. Một khi eSIM bị xâm nhập, chúng có thể chặn các cuộc gọi, tin nhắn và dữ liệu, dẫn đến nguy cơ đánh cắp danh tính hoặc gian lận tài chính nghiêm trọng.

Để tự bảo vệ, hãy luôn xác minh mã QR bằng cách kiểm tra chéo qua các kênh chính thức của nhà mạng. Tuyệt đối tránh quét mã QR được gửi từ các nguồn không đáng tin cậy hoặc tìm thấy trong các quảng cáo trực tuyến, trang web đáng ngờ. Nếu có bất kỳ sự nghi ngờ nào, hãy liên hệ trực tiếp với nhà mạng để xác nhận tính xác thực của mã QR trước khi tiến hành quét.

Người dùng đang quét mã QR giả mạo để cài đặt eSIM, minh họa nguy cơ lừa đảo qua mã QR trong tấn công eSIM

2. Tấn Công Lừa Đảo (Phishing) và Kỹ Thuật Xã Hội

Các cuộc tấn công lừa đảo (phishing) được thiết kế để đánh lừa bạn tiết lộ thông tin chi tiết nhạy cảm về eSIM. Chẳng hạn, một cuộc tấn công lừa đảo hoặc kỹ thuật xã hội có thể mạo danh nhà mạng di động của bạn thông qua các email hoặc tin nhắn văn bản giả mạo, thuyết phục bạn tải xuống cấu hình eSIM độc hại hoặc xác nhận thông tin cá nhân. Những cuộc tấn công này có thể cực kỳ tinh vi, bắt chước logo nhà mạng, thông tin liên hệ và ngôn ngữ chính thức, đồng thời được gửi từ địa chỉ email hoặc SMS giả mạo để trông có vẻ hợp pháp.

Mặc dù có vẻ như bạn không cần lo lắng về một cuộc tấn công lừa đảo kiểu này nếu bạn là “người bình thường” không có tài sản ròng siêu cao, nhưng hãy suy nghĩ lại. Các cuộc tấn công lừa đảo thường mang tính “rải thảm”, trong đó kẻ tấn công gửi một số lượng lớn tin nhắn lừa đảo và hy vọng rằng một ai đó sẽ trở thành nạn nhân. May mắn thay, bạn có thể xử lý các nỗ lực tấn công lừa đảo eSIM giống như bất kỳ cuộc tấn công lừa đảo nào khác: bằng cách không phản hồi hoặc tương tác với bất kỳ tin nhắn hoặc cuộc gọi điện thoại đáng ngờ nào.

Màn hình điện thoại Android hiển thị eSIM đã được kích hoạt, nhấn mạnh sự hiện diện và tiềm năng bị tấn công của eSIM

3. Mã Độc và Phần Mềm Gián Điệp (Malware & Spyware)

Tương tự như thẻ SIM vật lý thông thường, eSIM cũng có thể bị tổn thương bởi các phần mềm độc hại. Các ứng dụng chứa mã độc có thể truy cập thông tin eSIM nhạy cảm của bạn, theo dõi liên lạc và thậm chí giám sát hoạt động của thiết bị. Giống như các kiểu tấn công eSIM khác, mục tiêu cuối cùng của malware là giành quyền kiểm soát liên lạc qua eSIM nhằm chặn các mã xác thực, từ đó có thể truy cập vào các tài khoản bảo mật của bạn.

Điều đáng chú ý là các phần mềm độc hại được thiết kế riêng để tấn công eSIM vẫn còn khá hiếm. Quay trở lại năm 2019, lỗ hổng Simjacker đã được phát hiện nhắm vào SIM vật lý, nhưng hiện tại chưa có cuộc tấn công tương tự nào được biết đến rộng rãi đối với eSIM. Thay vào đó, một thiết bị có nhiều khả năng bị nhiễm phần mềm độc hại được thiết kế để giám sát và đánh cắp dữ liệu, với mục tiêu tiếp cận thông tin eSIM. Mặc dù malware và spyware có thể tấn công và giám sát thiết bị, nhưng việc cài đặt phần mềm độc hại trực tiếp lên SIM hoặc eSIM là điều gần như chưa từng thấy ở cấp độ người dùng thông thường; đây thường là các kỹ thuật chuyên sâu của các cơ quan tình báo quốc gia. Bạn có nhiều khả năng nhấp vào một liên kết đáng ngờ hơn là trở thành một trong những nạn nhân đầu tiên của một cuộc tấn công trực tiếp vào eSIM bằng malware. Để bảo vệ thiết bị của bạn, chỉ cài đặt ứng dụng từ các cửa hàng ứng dụng uy tín và luôn xem xét kỹ lưỡng các quyền truy cập trước khi cấp phép. Thường xuyên kiểm tra điện thoại để tìm các ứng dụng lạ hoặc đáng ngờ, gỡ bỏ phần mềm không sử dụng hoặc không cần thiết kịp thời và sử dụng phần mềm diệt virus hoặc bảo mật đáng tin cậy để xác định và loại bỏ các mối đe dọa tiềm tàng.

4. Lỗ Hổng Hệ Điều Hành (iOS và Android)

Mối đe dọa này liên quan chặt chẽ đến mã độc và phần mềm gián điệp, bởi vì kẻ tấn công sẽ tìm cách khai thác các vấn đề đã biết trong hai hệ điều hành di động lớn nhất (iOS và Android) để tìm một góc độ tấn công eSIM của bạn. Thật không may, những kẻ tấn công liên tục khám phá các lỗ hổng trong Android và iOS có thể được khai thác để giành quyền truy cập vào thiết bị của bạn.

Hầu hết thời gian, bạn có thể giảm thiểu những vấn đề này bằng cách giữ cho thiết bị của mình luôn được cập nhật và tránh cài đặt ứng dụng từ các nguồn bên thứ ba. Đối với các thiết bị Android, điều đó có nghĩa là nên tránh tải ứng dụng không chính thức (sideloading), vì các cửa hàng ứng dụng không chính thức có thể đóng gói phần mềm độc hại có khả năng lây nhiễm vào thiết bị của bạn. Đã có rất nhiều ví dụ về phần mềm độc hại giành quyền truy cập vào thiết bị thông qua sideloading, chẳng hạn như cuộc tấn công ToxicPanda làm cạn kiệt tài khoản ngân hàng vào năm 2024.

Cập nhật phần mềm hệ điều hành Windows trên máy tính xách tay, minh họa tầm quan trọng của việc cập nhật để vá lỗ hổng bảo mật trên mọi thiết bị, bao gồm cả điện thoại dùng eSIM

Các cuộc tấn công nhắm vào eSIM chưa phổ biến bằng các cuộc tấn công vào thẻ SIM vật lý. Mặc dù công nghệ eSIM thực sự bắt đầu được chú ý với các dòng iPhone XR, XS và XS Max, nhưng hiện nay ngày càng nhiều smartphone hỗ trợ eSIM, đồng nghĩa với việc bề mặt tấn công của nó đang tăng lên. Do đó, nhiều kẻ tấn công sẽ bắt đầu tập trung vào việc khai thác eSIM, vì vậy việc nắm rõ những nguy cơ tiềm ẩn là điều vô cùng cần thiết để bảo vệ bản thân và dữ liệu của bạn.

Bạn có muốn tìm hiểu thêm về cách các nhà mạng bảo vệ eSIM hoặc so sánh sâu hơn về bảo mật giữa eSIM và SIM vật lý không? Hãy chia sẻ ý kiến của bạn trong phần bình luận bên dưới!