Trong thời đại số hóa hiện nay, máy tính cá nhân của bạn chứa đựng vô vàn dữ liệu nhạy cảm, từ thông tin cá nhân, tài liệu công việc cho đến dữ liệu tài chính. Mặc dù hệ điều hành Windows 11 của Microsoft đã được trang bị những lớp bảo mật cơ bản khá tốt ngay từ khi xuất xưởng, nhưng để đảm bảo an toàn tuyệt đối cho hệ thống và dữ liệu của bạn, việc tối ưu hóa một vài cài đặt quan trọng là điều không thể bỏ qua. Với vai trò là một chuyên gia công nghệ, chúng tôi nhận thấy rằng việc chủ động tăng cường bảo mật Windows 11 không chỉ giúp bảo vệ bạn khỏi các mối đe dọa trực tuyến mà còn khẳng định sự kiểm soát của bạn đối với quyền riêng tư kỹ thuật số. Bài viết này sẽ đi sâu vào những thiết lập bảo mật cốt lõi mà mọi người dùng Windows 11 nên biết và áp dụng, biến chiếc PC của bạn thành một pháo đài vững chắc.
7 Cách Tối Ưu Bảo Mật Windows 11 Bạn Nên Biết
1. Khóa PC Tự Động Với Dynamic Lock (Khóa Động)
Máy tính xách tay hoặc PC của bạn được bảo vệ bằng mã PIN hoặc mật khẩu, nhưng sẽ thế nào nếu bạn rời khỏi bàn làm việc trong một thời gian ngắn? Ở nhà, điều này có thể không phải là vấn đề lớn. Tuy nhiên, tại văn phòng hoặc những nơi công cộng, chỉ cần một khoảnh khắc không có người giám sát cũng đủ để kẻ xấu truy cập vào thông tin nhạy cảm của bạn.
Dynamic Lock là một tính năng bảo mật tiện lợi giúp bảo vệ PC của bạn khi bạn rời đi. Tính năng này yêu cầu bạn ghép nối điện thoại với máy tính qua Bluetooth. Khi bạn mang điện thoại rời khỏi PC, Windows sẽ nhận biết thiết bị không còn ở gần và tự động khóa màn hình để giữ an toàn cho dữ liệu của bạn. Đây là một lớp bảo vệ vô cùng hữu ích, đặc biệt khi bạn có thói quen thường xuyên di chuyển giữa các khu vực làm việc hoặc tham gia các cuộc họp.
Để sử dụng Dynamic Lock, trước tiên hãy ghép nối điện thoại của bạn với PC nếu bạn chưa thực hiện. Sau đó, vào Settings (Cài đặt) > Accounts (Tài khoản) > Sign-in options (Tùy chọn đăng nhập) và cuộn xuống để nhấp vào Dynamic Lock (Khóa động). Cuối cùng, đánh dấu vào ô “Allow Windows to automatically lock your device when you’re away” (Cho phép Windows tự động khóa thiết bị khi bạn vắng mặt), và hệ thống của bạn sẽ được bảo vệ.
Tùy chọn đăng nhập trong cài đặt Windows 11 để bật Khóa động
2. Thiết Lập Nhận Diện Khuôn Mặt Hoặc Vân Tay Với Windows Hello
Trong khi Dynamic Lock giúp đảm bảo PC Windows của bạn được khóa khi bạn rời đi, nó sẽ không hiệu quả nếu bạn đang sử dụng mã PIN dễ đoán như “1234” hoặc “0000”. Nếu laptop của bạn hỗ trợ, việc thiết lập nhận diện khuôn mặt hoặc vân tay với Windows Hello là một giải pháp bảo mật vượt trội hơn hẳn.
Với Windows Hello, bạn có thể mở khóa thiết bị chỉ bằng khuôn mặt hoặc dấu vân tay của mình, điều này không chỉ an toàn hơn rất nhiều so với việc nhập mật khẩu phức tạp mà còn tiết kiệm thời gian đáng kể. Công nghệ sinh trắc học này mang lại sự tiện lợi và bảo mật gần như tuyệt đối, giảm thiểu rủi ro bị lộ thông tin đăng nhập.
Để kích hoạt Windows Hello, hãy truy cập Settings (Cài đặt) > Accounts (Tài khoản) > Sign-in options (Tùy chọn đăng nhập) và chọn Facial recognition (Windows Hello) (Nhận diện khuôn mặt) hoặc Fingerprint recognition (Nhận diện vân tay), tùy thuộc vào phần cứng của bạn. Từ đó, làm theo các hướng dẫn trên màn hình để đăng ký dấu vân tay hoặc khuôn mặt của bạn, và bạn đã sẵn sàng sử dụng.
3. Tăng Cường Bảo Vệ Chống Lừa Đảo (Phishing Protection)
Tấn công lừa đảo (phishing) là một trong những phương pháp dễ nhất mà kẻ tấn công sử dụng để truy cập vào tài khoản của bạn – và thường là toàn bộ hệ thống của bạn. Những cuộc tấn công này thường đến qua các email lừa đảo, trang web giả mạo hoặc các liên kết trông có vẻ hợp pháp nhưng thực chất là cạm bẫy. Một cú nhấp chuột sai, cài đặt ứng dụng không rõ nguồn gốc, hoặc thậm chí việc tái sử dụng mật khẩu trên một trang web không an toàn có thể trao chìa khóa tài khoản và các tệp nhạy cảm của bạn cho kẻ tấn công.
Điều may mắn là PC Windows của bạn đã đi kèm với các công cụ chống lừa đảo có thể giúp bạn an toàn, nhưng không phải tất cả chúng đều được bật theo mặc định. Để bật chúng, hãy mở ứng dụng Windows Security (Bảo mật Windows) và đi đến App & browser control (Kiểm soát ứng dụng & trình duyệt) > Reputation-based protection settings (Cài đặt bảo vệ dựa trên danh tiếng).
Tại đây, bạn sẽ tìm thấy các tùy chọn như Check apps and files (Kiểm tra ứng dụng và tệp), SmartScreen for Microsoft Edge (SmartScreen cho Microsoft Edge), Phishing protection (Bảo vệ lừa đảo) và Potentially unwanted app blocking (Chặn ứng dụng có khả năng không mong muốn). Hãy xem xét từng tùy chọn một và đảm bảo chúng được bật. Khi bạn thực hiện điều này, Windows sẽ chủ động cảnh báo bạn nếu bạn sắp nhấp vào một liên kết đáng ngờ, tải xuống phần mềm không rõ nguồn gốc hoặc nhập thông tin đăng nhập của bạn trên một trang web đáng ngờ. Đây giống như việc có thêm một đôi mắt thứ hai giúp bạn phát hiện các trò lừa đảo khi duyệt web hoặc kiểm tra email.
Cài đặt bảo vệ chống lừa đảo trong ứng dụng Windows Security
4. Bật Tính Năng Kiểm Soát Truy Cập Thư Mục (Controlled Folder Access)
Ngay cả khi bạn đã bật tất cả các biện pháp bảo vệ tích hợp từ Windows Security và phần mềm diệt virus, ransomware vẫn có thể lọt qua. Trong những trường hợp như vậy, việc bật các tính năng như Controlled Folder Access (Kiểm soát Truy cập Thư mục) có thể giúp bạn cứu lấy dữ liệu quý giá của mình.
Tính năng Windows Security này hoạt động bằng cách chỉ cho phép các ứng dụng đáng tin cậy thực hiện thay đổi đối với các thư mục được bảo vệ. Nếu một ứng dụng đáng ngờ hoặc không xác định cố gắng truy cập hoặc sửa đổi chúng, nó sẽ bị chặn. Đơn giản vậy thôi. Đây là một lớp phòng thủ quan trọng, đặc biệt chống lại các cuộc tấn công mã độc tống tiền (ransomware) có thể mã hóa toàn bộ dữ liệu của bạn.
Để bật tính năng này, hãy vào Windows Security (Bảo mật Windows) > Virus & threat protection (Bảo vệ khỏi virus & mối đe dọa) > Ransomware protection (Bảo vệ ransomware), và chuyển Controlled folder access (Kiểm soát truy cập thư mục) sang trạng thái On (Bật). Theo mặc định, nó bảo vệ các thư mục phổ biến như Documents (Tài liệu), Pictures (Ảnh) và Desktop (Màn hình nền), nhưng bạn có thể thêm bất kỳ thư mục nào khác mà bạn muốn bảo vệ. Và nếu nó chặn một chương trình mà bạn thực sự tin cậy (điều này có thể xảy ra), bạn có thể dễ dàng thêm nó vào danh sách ngoại lệ.
Tính năng kiểm soát truy cập thư mục trong Windows Security
5. Kích Hoạt Mã Hóa Thiết Bị (Device Encryption)
Sử dụng tài khoản Microsoft trên thiết bị Windows 11 của bạn mang lại nhiều lợi ích – một trong số đó là các tính năng như Mã hóa thiết bị (Device Encryption) được bật theo mặc định. Tính năng này sử dụng công nghệ BitLocker để tự động mã hóa ổ đĩa hệ thống và bất kỳ ổ đĩa cố định nào khác. Một khóa khôi phục sẽ được lưu vào tài khoản Microsoft của bạn, giúp bạn dễ dàng truy cập lại nếu cần.
Bạn có thể hình dung Mã hóa thiết bị như việc khóa tất cả dữ liệu cá nhân của mình trong một két sắt kỹ thuật số. Ngay cả khi ai đó chiếm được laptop của bạn, họ cũng không thể bật nguồn và đào bới các tệp của bạn một cách dễ dàng. Điều này đặc biệt hữu ích nếu PC của bạn chứa thông tin nhạy cảm mà bạn muốn giữ an toàn tuyệt đối.
Nếu bạn đang sử dụng tài khoản cục bộ, bạn sẽ cần đăng nhập bằng tài khoản Microsoft trước. Sau đó, hãy vào Settings (Cài đặt) > Privacy & security (Quyền riêng tư & bảo mật) > Device encryption (Mã hóa thiết bị) để đảm bảo tính năng này đã được bật. Mặc dù Microsoft lưu khóa khôi phục vào tài khoản của bạn, nhưng cũng nên lưu trữ nó ở một nơi khác. Bằng cách đó, nếu bạn bị khóa tài khoản Microsoft, bạn vẫn có thể khôi phục hệ thống của mình.
Tùy chọn mã hóa thiết bị trong Windows 11
6. Kiểm Tra Các Ứng Dụng Được Phép Vượt Qua Tường Lửa
Ngay cả khi bạn đã dành thời gian thiết lập tường lửa và chặn các lưu lượng truy cập không mong muốn, không phải là không thể để các ứng dụng vượt qua nó. Nhiều chương trình yêu cầu các quyền đặc biệt trong quá trình cài đặt hoặc khi bạn đang sử dụng chúng – và nếu bạn đã từng nhấp vào “Cho phép” chỉ để hoàn tất cài đặt, bạn có thể đã vô tình mở cửa cho những rủi ro không đáng có.
Bạn nên kiểm tra lại cài đặt tường lửa của mình để xem chính xác những ứng dụng nào được phép vượt qua nó. Trên Windows, hãy đi đến Control Panel (Bảng điều khiển) > System and Security (Hệ thống và Bảo mật) > Windows Defender Firewall > Allow an app or feature through Windows Defender Firewall (Cho phép một ứng dụng hoặc tính năng thông qua Windows Defender Firewall). Bạn sẽ thấy một danh sách các chương trình và liệu chúng có quyền giao tiếp qua mạng riêng tư hay công cộng hay không.
Nếu bạn phát hiện một thứ gì đó không nhận ra, hoặc một ứng dụng thực sự không cần toàn quyền truy cập, hãy bỏ chọn nó. Điều đó không nhất thiết có nghĩa là ứng dụng sẽ ngừng hoạt động, nhưng nó sẽ phải tuân theo các quy tắc của tường lửa như mọi thứ khác. Việc kiểm tra và điều chỉnh này định kỳ giúp bạn kiểm soát hoàn toàn các kết nối ra/vào của máy tính, ngăn chặn các ứng dụng độc hại hoặc không cần thiết gửi dữ liệu nhạy cảm ra ngoài.
Các ứng dụng được phép thông qua Tường lửa Windows
7. Đảm Bảo Tính Năng “Tìm Thiết Bị Của Tôi” Đã Bật
Giống như điện thoại thông minh của bạn, laptop Windows của bạn có tính năng “Tìm thiết bị của tôi” (Find My Device) tích hợp sẵn có thể giúp bạn định vị nó nếu không may bị mất hoặc bị đánh cắp. Đây là một trong những tính năng mà bạn hy vọng sẽ không bao giờ cần đến, nhưng bạn sẽ rất vui vì nó có mặt nếu điều tồi tệ nhất xảy ra.
Theo mặc định, “Tìm thiết bị của tôi” được bật, nhưng nếu bạn đã tinh chỉnh cài đặt quyền riêng tư của Windows và tắt dịch vụ định vị, nó có thể không hoạt động. Để kiểm tra lại mọi thứ đang hoạt động bình thường, hãy đi đến Settings (Cài đặt) > Privacy & security (Quyền riêng tư & bảo mật) > Find my device (Tìm thiết bị của tôi). Nếu bạn thấy cảnh báo về việc dịch vụ định vị bị tắt, hãy nhấp vào Location settings (Cài đặt vị trí) và bật Location services (Dịch vụ định vị).
Sau khi bạn đã thực hiện điều đó, hãy truy cập trang Microsoft Devices (account.microsoft.com/devices) và đăng nhập bằng tài khoản Microsoft được liên kết với PC của bạn. Bạn sẽ thấy danh sách tất cả các thiết bị Windows đã kết nối của mình. Nhấp vào thiết bị bạn muốn theo dõi. Từ đó, bạn có thể kiểm tra vị trí cuối cùng được biết của nó, khóa từ xa hoặc thậm chí hiển thị một tin nhắn trên màn hình nếu nó bị mất. Tính năng này đóng vai trò then chốt trong việc bảo vệ dữ liệu trên thiết bị bị mất cắp và hỗ trợ cơ quan chức năng trong việc tìm kiếm.
Tùy chọn tìm thiết bị của tôi trong cài đặt Windows 11
Kết Luận
Windows 11 đã được tích hợp sẵn tất cả các tính năng bảo mật thiết yếu mà một người dùng phổ thông cần. Vấn đề chỉ là bạn cần đảm bảo rằng chúng được kích hoạt và cấu hình đúng cách. Việc tối ưu hóa bảo mật máy tính có thể không phải là nhiệm vụ thú vị nhất, nhưng tin tốt là bạn chỉ cần thực hiện một lần. Sau đó, bạn có thể yên tâm rằng hệ thống và dữ liệu cá nhân của mình đã được bảo vệ tối đa trước các mối đe dọa kỹ thuật số ngày càng phức tạp. Đừng chần chừ, hãy dành vài phút để thực hiện những điều chỉnh này ngay hôm nay để tăng cường bảo mật Windows 11 và bảo vệ không gian số của bạn một cách hiệu quả nhất.
Bạn đã áp dụng mẹo bảo mật nào cho Windows 11 của mình? Hãy chia sẻ ý kiến hoặc những thủ thuật hữu ích khác của bạn trong phần bình luận bên dưới để cộng đồng chúng ta cùng tham khảo!
