Có Nên Mua Laptop Mỏng Nhẹ? 5 Lý Do Bạn Cần Cân Nhắc Kỹ Trước Khi Quyết Định

Laptop mỏng nhẹ thường được quảng cáo là sự kết hợp hoàn hảo giữa sức mạnh và tính di động, nhưng thực tế chúng hiếm khi đạt được kỳ vọng đó. Điều tưởng chừng là một thiết kế thông minh lại thường dẫn đến những thất vọng không ngờ. Là một chuyên gia am hiểu sâu sắc về công nghệ, tôi tin rằng đã đến lúc cần nhìn nhận rõ những hạn chế này, đặc biệt khi có nhiều lựa chọn tốt hơn đang có mặt trên thị trường.

1. Dung Lượng Pin Hạn Chế Là Đánh Đổi Lớn

Một chiếc laptop nhỏ gọn đồng nghĩa với việc dung lượng pin cũng sẽ nhỏ hơn. Các nhà sản xuất cố gắng bù đắp bằng việc sử dụng chip tiết kiệm điện năng và tối ưu hóa phần mềm, nhưng luôn có một giới hạn vật lý về khả năng thực hiện.

Pin MacBook được tháo rời cho thấy cấu trúc bên trong, minh họa dung lượng pin của laptop mỏng nhẹ.

Ví dụ, Dell XPS 13 (phiên bản 2024) tuy có thời lượng pin xuất sắc so với kích thước, nhưng vẫn không thể cạnh tranh với MacBook Pro 16 inch. Đơn giản là MacBook Pro có không gian vật lý lớn hơn để chứa một viên pin dung lượng cao hơn đáng kể. Các mẫu laptop siêu di động thường hoạt động tốt với các tác vụ nhẹ như duyệt web, nhưng dưới khối lượng công việc liên tục như chỉnh sửa video, pin của chúng cạn kiệt nhanh hơn nhiều so với các đối thủ “đồ sộ” hơn.

2. Hiệu Suất Bị Hy Sinh Vì Thiết Kế Mỏng

Khung máy nhỏ hơn đồng nghĩa với không gian tản nhiệt ít hơn, giới hạn lượng điện năng mà laptop có thể sử dụng trước khi quá nhiệt.

MacBook Air M2 của Apple, chẳng hạn, hoàn toàn không có quạt tản nhiệt. Điều này giúp máy hoạt động êm ái, nhưng cũng có nghĩa là hiệu suất sẽ bị giảm (throttling) dưới các tác vụ nặng như chỉnh sửa video hoặc chơi game. Mặc dù vấn đề này đôi khi bị phóng đại, nhưng nó vẫn là một hạn chế đáng kể. Các ultrabook có quạt như Dell XPS 13 và HP Spectre x360 hoạt động khá hơn, nhưng hệ thống tản nhiệt nhỏ gọn của chúng vẫn gặp khó khăn khi duy trì hiệu suất cao trong thời gian dài, thường dẫn đến hiện tượng giảm xung nhịp do nhiệt độ quá cao.

Hình ảnh chiếc laptop mỏng nhẹ Slimbook KDE cho thấy thiết kế tinh gọn, liên quan đến vấn đề tản nhiệt và hiệu suất.

Ngay cả các chip mới hơn như Intel Core Ultra, Apple M3 và M4, hay Qualcomm Snapdragon X Elite, với hiệu suất năng lượng được cải thiện, vẫn không thể vượt qua vấn đề cơ bản: laptop mỏng hơn đơn giản là không thể duy trì hiệu suất cao trong thời gian dài mà không bị nóng lên và giảm tốc độ.

3. Trải Nghiệm Bàn Phím và Trackpad Giảm Sút

Khi các nhà sản xuất theo đuổi thiết kế siêu mỏng, bàn phím và trackpad thường là những bộ phận phải chịu hy sinh. Không gian hạn chế dẫn đến hành trình phím nông, gây ra cảm giác gõ không thoải mái và thiếu độ nảy.

Cận cảnh bàn phím và trackpad của Surface Laptop Go 3, minh họa thiết kế thường bị ảnh hưởng trên các mẫu laptop mỏng nhẹ.

Vấn đề bàn phím cánh bướm của Apple là một ví dụ điển hình. Được thiết kế để siêu mỏng, bàn phím này nổi tiếng vì kẹt phím và lỗi hỏng hóc thường xuyên. Mặc dù các mẫu mới hơn đã được cải thiện, nhiều laptop mỏng vẫn gặp khó khăn về cảm giác gõ và độ bền của phím. Trackpad cũng không ngoại lệ. Do hạn chế về không gian, một số laptop mỏng có trackpad cứng hoặc kém phản hồi, làm giảm độ chính xác khi sử dụng cử chỉ và nhấp chuột. Một bàn phím hoặc trackpad kém có vẻ là vấn đề nhỏ, nhưng đối với những ai thường xuyên gõ phím, đó có thể là sự bực bội hàng ngày.

4. Cổng Kết Nối Bị Cắt Giảm, Phụ Thuộc Dongle

Laptop mỏng không chỉ cắt giảm trọng lượng mà còn cắt giảm số lượng cổng kết nối. Để duy trì vẻ ngoài bóng bẩy, các nhà sản xuất loại bỏ nhiều cổng thiết yếu, khiến người dùng phụ thuộc vào dongle và bộ chuyển đổi.

Cạnh trái của MacBook Air M1 với chỉ hai cổng USB-C và jack tai nghe, minh họa sự hạn chế về cổng kết nối trên laptop mỏng.

Ví dụ, chiếc MacBook Air M1 mà tôi đang sử dụng để viết bài này chỉ có hai cổng USB-C và một cổng tai nghe. Bạn muốn kết nối màn hình ngoài, sạc laptop và sử dụng USB cùng lúc? Chắc chắn bạn sẽ cần một bộ chia (hub). Trong khi đó, các mẫu laptop dày hơn như Lenovo ThinkPad X1 Extreme hoặc MacBook Pro 16 inch vẫn cung cấp đa dạng các cổng (USB-A, HDMI, và thậm chí cả khe đọc thẻ SD), giúp chúng linh hoạt hơn nhiều cho các chuyên gia. Dongle không chỉ bất tiện; chúng là một khoản chi phí phát sinh, dễ mang theo và dễ làm mất. Và nếu bạn quên chúng vào những thời điểm quan trọng, bạn sẽ gặp rắc rối.

5. Khả Năng Sửa Chữa Hạn Chế và Khó Nâng Cấp

Các mẫu laptop siêu mỏng thường mang lại cảm giác như những cỗ máy dùng một lần. Không phải vì chúng rẻ, mà vì chúng được chế tạo để thay thế hơn là sửa chữa. Nhiều linh kiện được hàn chết vào bo mạch chủ, nghĩa là RAM và bộ nhớ trong được gắn vĩnh viễn. Nâng cấp là điều không thể nếu sau này bạn cần thêm bộ nhớ hoặc một ổ SSD lớn hơn. Thay vào đó, bạn buộc phải thay thế toàn bộ thiết bị.

Kỹ thuật viên đang sửa chữa bo mạch chủ laptop bằng tuốc nơ vít, phản ánh thách thức trong việc sửa chữa các mẫu laptop mỏng nhẹ.

Việc thay thế pin cũng có thể gây khó chịu. Một số mẫu dán pin vào khung máy thay vì dùng ốc vít, khiến việc thay thế trở nên khó khăn và tốn kém hơn một khi pin bị chai. Thêm vào đó, một số nhà sản xuất còn hạn chế việc sửa chữa của bên thứ ba, yêu cầu người dùng phải đến các trung tâm bảo hành chính thức của họ.

Laptop mỏng nhẹ trông rất đẹp mắt, nhưng chúng đi kèm với quá nhiều sự đánh đổi. Chúng dễ quá nhiệt, thời lượng pin kém, hiệu suất bị hy sinh, và thường mang cảm giác “dùng rồi bỏ” do khả năng sửa chữa kém. Thêm vào đó là bàn phím nông, cổng kết nối hạn chế và nỗi lo về dongle, sự hấp dẫn của chúng càng giảm đi. Đó là lý do tại sao tôi đã ngừng tin tưởng vào các mẫu laptop mỏng nhẹ. Đôi khi, một chút “dày dặn” hơn lại đáng giá hơn rất nhiều.