Điện thoại bị đánh cắp: Những cách kẻ trộm vô hiệu hóa việc theo dõi bạn không ngờ tới

Trong số những vật dụng chúng ta mang theo hàng ngày, điện thoại di động là một trong những món đồ dễ bị đánh cắp nhất. Dù cả Android và iOS đều đã trang bị các biện pháp theo dõi thiết bị tiên tiến, nhưng vẫn có rất nhiều thủ đoạn mà kẻ trộm có thể áp dụng để ngăn cản bạn tìm lại chiếc điện thoại của mình. Hiểu rõ những phương pháp này không chỉ giúp bạn nâng cao cảnh giác mà còn trang bị kiến thức để bảo vệ tài sản công nghệ của mình tốt hơn.

1. Chế độ máy bay (Airplane Mode): Ngắt kết nối chớp nhoáng

Một trong những hành động đầu tiên mà kẻ trộm sẽ thực hiện ngay khi có được điện thoại của bạn là bật chế độ máy bay. Đây là cách nhanh nhất và dễ dàng nhất để vô hiệu hóa tất cả các kết nối di động, Bluetooth và Wi-Fi mà điện thoại đang có. Tệ hơn nữa, cả iOS và Android đều tích hợp nút bật/tắt chế độ máy bay ngay trên Trung tâm điều khiển (Control Center) hoặc thanh thông báo, mà không yêu cầu mở khóa điện thoại.

Ảnh chụp màn hình điện thoại Pixel 9a hiển thị chế độ máy bay được kích hoạt trong thanh thông báo, minh họa cách kẻ trộm nhanh chóng ngắt kết nối theo dõi.

Điện thoại của bạn cần có kết nối internet để cập nhật vị trí trên mạng Tìm của Apple (Find My network) hoặc Find Hub của Google. Một số thiết bị mới hơn có thể cập nhật vị trí ngay cả khi đã tắt nguồn, nhưng trừ khi bạn sở hữu một chiếc điện thoại tương đối hiện đại, khả năng cao là thiết bị của bạn sẽ hoàn toàn “biến mất” khỏi mạng lưới theo dõi ngay khi chế độ máy bay được kích hoạt.

Để đối phó với thủ đoạn này, bạn nên cân nhắc vô hiệu hóa quyền truy cập vào các điều khiển thiết bị khi điện thoại bị khóa. Trên iPhone, bạn có thể thay đổi cài đặt này tại Cài đặt > Face ID & Mật mã > Cho phép truy cập khi khóa và tắt Trung tâm điều khiển. Đồng thời, hãy xem xét những thông tin hoặc tính năng nào khác mà bạn không muốn kẻ trộm có thể truy cập khi điện thoại đang khóa. Đối với Android, cài đặt này có thể khác nhau tùy theo từng thiết bị; hãy thử tìm trong phần Màn hình khóa hoặc một mục tương tự trong Cài đặt.

2. Tháo hoặc hủy SIM vật lý: Đánh lạc hướng mạng di động

Thẻ SIM là phương tiện duy nhất giúp điện thoại của bạn truy cập internet khi bạn ở ngoài và không kết nối với mạng Wi-Fi. Nếu mất kết nối di động, việc theo dõi thiết bị trở nên vô cùng khó khăn, cho dù là qua internet hay thông qua phương pháp định vị tam giác sóng di động – một phương pháp thường được các cơ quan thực thi pháp luật sử dụng để theo dõi số điện thoại hoặc thiết bị thông qua số IMEI của chúng.

Đây là một trong những lý do lớn nhất khiến các chuyên gia công nghệ khuyên dùng eSIM để tăng cường bảo mật cho điện thoại thông minh chống lại nạn trộm cắp. eSIM không thể bảo vệ dữ liệu của bạn khỏi bị truy cập hay ngăn chặn điện thoại bị đánh cắp hoàn toàn, nhưng chúng không dễ dàng bị tháo ra và thay thế như SIM vật lý. Điều này có nghĩa là điện thoại của bạn vẫn sẽ được đăng ký trên mạng của nhà cung cấp dịch vụ và, nếu bạn đã bật dữ liệu di động, nó sẽ có thể cập nhật vị trí trên bất kỳ dịch vụ theo dõi nào bạn đang sử dụng. Điều này giúp bạn và cơ quan chức năng dễ dàng theo dõi thiết bị bị mất hơn.

Tuy nhiên, eSIM cũng không hoàn toàn “bất khả xâm phạm”; một người có đủ chuyên môn kỹ thuật vẫn có thể can thiệp và vô hiệu hóa chúng. Nhưng mức độ chuyên môn kỹ thuật cần thiết để làm điều đó là rất cao và có lẽ không phải kẻ trộm điện thoại hay móc túi thông thường nào cũng có được. Việc sử dụng eSIM cũng khiến chiếc điện thoại trở nên vô dụng trên thị trường đồ cũ, có nghĩa là kẻ trộm không thể bán nó ngay lập tức sau khi đánh cắp.

3. Khôi phục cài đặt gốc và cài ROM mới: Biến điện thoại cũ thành “mới”

Trên các thiết bị cũ hơn, không được trang bị các biện pháp bảo vệ chống khôi phục cài đặt gốc hiện đại, kẻ trộm có thể dễ dàng khôi phục cài đặt gốc cho điện thoại của bạn hoặc cài đặt một hệ điều hành mới để biến nó thành một thiết bị hoàn toàn “mới”. Đây không phải là một quy trình dễ dàng nhất, nhưng chắc chắn dễ hơn so với việc thay thế một chiếc eSIM. Hầu hết các cửa hàng sửa chữa điện thoại đều có thể flash một ROM mới trên một chiếc điện thoại để vượt qua tất cả các lớp bảo vệ đang hoạt động.

Điện thoại Android thường dễ bị ảnh hưởng bởi phương pháp này hơn so với iPhone, đặc biệt khi xét đến số lượng ROM tùy chỉnh có sẵn để tải xuống trực tuyến. Lưu ý rằng việc này yêu cầu bootloader của thiết bị phải được mở khóa, vì vậy, một lần nữa, một số chuyên môn kỹ thuật là cần thiết để thực hiện thao tác này.

Tuy nhiên, với việc một số kẻ trộm tiến hành các sửa đổi phần cứng đối với điện thoại để thay thế các vi xử lý và mạch cụ thể, điều này vẫn hoàn toàn có thể xảy ra. Android cũng có tính năng Bảo vệ Khôi phục Cài đặt Gốc (Factory Reset Protection – FRP) được thiết kế để làm cho điện thoại của bạn không thể sử dụng được bằng cách khóa quy trình khôi phục trong trường hợp bị đánh cắp. Nhưng FRP không phải là hoàn hảo, và vẫn có những cách để vượt qua các lớp bảo vệ này, cho phép tội phạm sử dụng điện thoại bị đánh cắp mà không cần cung cấp bất kỳ bằng chứng sở hữu nào.

4. Thay đổi số IMEI: Mã định danh bị “phù phép”

Một phương pháp hiệu quả khác, mặc dù đòi hỏi kỹ thuật cao, để ngăn bạn theo dõi điện thoại của mình là thay đổi số IMEI. Số IMEI (International Mobile Equipment Identity) là một mã 15 chữ số duy nhất, dùng để nhận dạng điện thoại của bạn trên mạng của nhà cung cấp dịch vụ. Chừng nào điện thoại của bạn còn có thẻ SIM hoạt động và kết nối với mạng, nó sẽ báo cáo số IMEI của mình và do đó có thể được truy tìm.

Hình ảnh cận cảnh một chiếc điện thoại Android hiển thị số IMEI, mã định danh duy nhất có thể bị kẻ trộm thay đổi để tránh bị theo dõi.

Việc thay đổi số IMEI không hợp pháp ở Anh, nhưng lại không có luật chống lại ở Mỹ. Tuy nhiên, việc này không dễ thực hiện đúng cách; việc này là một trong những hành động phức tạp nhất về mặt kỹ thuật mà kẻ trộm có thể thực hiện để “lật” một thiết bị bị đánh cắp và bán nó trên thị trường đồ cũ. Có những công cụ có sẵn trên internet có thể sửa đổi số IMEI của một thiết bị, nhưng việc này thường chỉ là tạm thời và không thể che giấu được số thực của thiết bị.

Đây cũng là một phương pháp áp dụng nhiều hơn cho các thiết bị Android so với iPhone, mặc dù điều này còn tùy thuộc vào loại chipset mà thiết bị Android của bạn sử dụng.

5. Can thiệp phần cứng: Giải pháp tinh vi từ “thợ lành nghề”

Cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng, việc thay thế hoặc loại bỏ các vi xử lý/linh kiện trên bo mạch chủ của điện thoại là hoàn toàn có thể để vượt qua các biện pháp bảo vệ và mở khóa/khôi phục thiết bị bị đánh cắp. Tôi đã có kinh nghiệm thực tế với điều này khi điều tra vụ trộm chiếc Pixel 7a của chính mình gần đây. Tôi đã tìm đến một cửa hàng sửa chữa điện thoại đáng ngờ, nơi họ “hứa hẹn” các khả năng sửa chữa gần như vượt quá giới hạn pháp luật.

Rất nhiều giải pháp bảo vệ cấp độ kernel hoặc cấp độ phần cứng hoạt động dựa trên từng thành phần riêng lẻ. Vì vậy, nếu ai đó thay thế toàn bộ một mạch tích hợp (integrated circuit) trên bo mạch chủ của điện thoại, về lý thuyết, nó có thể vượt qua các biện pháp bảo vệ đó. Phương pháp này đáng ngạc nhiên là khá tiết kiệm chi phí để thực hiện, và bất kỳ kỹ thuật viên sửa chữa nào làm việc với bo mạch chủ điện thoại đều có thể xác định các thành phần dễ bị tổn thương bằng một chút nghiên cứu.

Điểm tích cực duy nhất ở đây là các phương pháp như vậy phụ thuộc rất nhiều vào khả năng của kẻ trộm hoặc mạng lưới liên kết của chúng. Đây là một thực tế phổ biến ở Ấn Độ, nơi được coi là một trong những thị trường điện thoại thông minh cạnh tranh nhất (và lớn nhất) thế giới.

Một kỹ thuật viên đang sửa chữa bo mạch chủ điện thoại thông minh, minh họa phương pháp can thiệp phần cứng để vô hiệu hóa các biện pháp bảo mật và theo dõi.

Nhiều người tìm kiếm các dịch vụ sửa chữa giá rẻ thay vì vứt bỏ điện thoại của họ, và các kỹ thuật viên đã tìm ra cách để sửa chữa hoặc làm việc với nhiều loại bo mạch chủ điện thoại và các chip khác nhau. Nếu việc thay thế một con chip có thể đưa điện thoại của bạn “từ cõi chết trở về”, thì nó cũng có thể mở khóa hoặc vô hiệu hóa tính năng theo dõi.

Khi điện thoại thông minh ngày càng trở nên “thông minh” hơn, việc theo dõi chúng khi bị mất ngày càng dễ dàng hơn. Tuy nhiên, kẻ trộm điện thoại cũng ngày càng tinh vi hơn trong việc tìm cách đưa chúng ra khỏi tầm kiểm soát. Biện pháp phòng thủ tốt nhất của bạn vẫn là đơn giản nhất: hãy luôn cảnh giác ở nơi công cộng và tránh để điện thoại của bạn bị đánh cắp ngay từ đầu. Đó là một tình huống gây khó chịu – và thường tốn kém – như tôi đã học được từ kinh nghiệm cá nhân.

Chia sẻ kinh nghiệm của bạn:

Bạn đã bao giờ bị mất điện thoại và trải qua những thủ đoạn tương tự chưa? Hãy chia sẻ câu chuyện và lời khuyên của bạn trong phần bình luận bên dưới để cộng đồng độc giả của Nhipdapcongnghe.com cùng học hỏi!