Là thế hệ game thủ 8x, 9x đời đầu lớn lên vào những năm 2000, tôi vẫn nhớ như in thời điểm mà chơi game “chung một nhà” không phải là một tính năng đặc biệt – đó đơn giản là cách chúng tôi chơi game. Từ màn hình chia đôi trong NFS 2 SE, Tanaka 3D, hay thậm chí là Timesplitters 2, tôi đã có những kỷ niệm tuyệt vời bên cạnh anh trai mình. Khi ấy, việc chơi game thật ồn ào, đầy cảm xúc và luôn có sự sẻ chia.
Thế rồi, mọi thứ dần trở nên tĩnh lặng. Các sảnh chờ trực tuyến (online lobbies) thay thế những buổi “sleepover” cày game thâu đêm, và các tựa game multiplayer bắt đầu quay lưng với chế độ co-op tại chỗ (local co-op). Dần dần, chiếc tay cầm thứ hai bắt đầu bám bụi. Tuy nhiên, một sự thay đổi khác lại đang diễn ra. Chậm rãi nhưng chắc chắn, couch co-op (chơi game cùng nhau trên một ghế sofa) đang lén lút quay trở lại trong các cuộc thảo luận về game, và lạ thay, nó dường như lại quan trọng hơn bao giờ hết.
5. Các nhà phát triển độc lập (Indie Devs) chưa bao giờ quên điều gì đã làm nên sự đặc biệt
Họ không từ bỏ lối chơi chia màn hình và couch co-op, ngay cả khi các nhà phát triển AAA làm điều đó
Trong khi các studio lớn với ngân sách khổng lồ chuyển hướng sang game luôn cần kết nối mạng, thì các nhà phát triển indie? Họ vẫn nhớ. Họ nhớ cảm giác chuyền tay cầm, cảm giác la hét vào mặt bạn bè giữa trận đấu boss căng thẳng, cảm giác bị kẹt cứng ở ngưỡng cửa cùng đồng đội trong một trận hỏa hoạn bếp núc của Overcooked! (AYCE). Khi lối chơi chia màn hình dần trở thành một di vật sắp tàn lụi, tôi vẫn nhớ cảm giác dũng cảm đến khó tin của những game như Blur, Split/Second, và Rocket League.
Các tựa game như Moving Out, A Way Out, và Brothers: A Tale of Two Sons không ra mắt cùng những trailer hoành tráng hay chiến dịch marketing toàn cầu. Chúng đến từ trái tim. Những game này không được thiết kế để tăng giá trị cho cổ đông – chúng được tạo ra để mang lại tiếng cười, sự hỗn loạn và niềm vui chiến thắng chung. Đó là điều khiến những game này nổi bật – không có battle pass, không có đăng nhập hàng ngày, không có thứ hạng PvP để cày cuốc. Chỉ có bạn, một người bạn, một màn hình, và âm thanh của niềm vui chân thật, không pha tạp – một điều quá hiếm hoi trong ngành game hiện đại.
Hình ảnh tổng hợp các game co-op indie nổi bật như Overcooked, Moving Out và It Takes Two, minh họa sự sáng tạo của các nhà phát triển độc lập với lối chơi chia màn hình.
4. Cuộc sống hậu đại dịch khao khát sự hiện diện vật lý trở lại
Game online multiplayer vẫn tuyệt vời, nhưng không gì sánh được với việc chơi cùng nhau trực tiếp
Đã có thời điểm chơi game online chỉ là một sự tiện lợi. Sau đó, nó trở thành một sợi dây kết nối. Trong đại dịch, game là cách chúng ta giữ liên lạc – từ những phiên Among Us đầy phản bội cho đến những đêm dài trong Warzone. Chúng ta đã cùng nhau cười, dù ở xa nhau. Và chúng ta biết ơn vì điều đó.
Nhưng giờ đây, chúng ta đã trở lại phòng khách. Lại được ở chung một không gian. Và có gì đó trong con người chúng ta đã khác. Có một sự khao khát được hiện diện – khao khát nhìn phản ứng liếc mắt, khao khát huých nhẹ người ngồi cạnh trên ghế sofa, khao khát được ở đó. Couch co-op hoàn toàn phù hợp với cảm xúc này. Đó là hình thức tụ tập lý tưởng, ít tốn công sức. Không gặp vấn đề về mic. Không lag. Không có tiếng vọng khó chịu. Chỉ có đồ ăn vặt, những câu chuyện phiếm, và bản sao cuối cùng của NBA hay WWE 2K mà bạn có thể còn giữ trong thư viện game của mình. Cá nhân tôi chắc chắn rất nhớ sự ấm áp của việc chơi game trực tiếp, và tôi vô cùng mừng rỡ khi thấy nó đang trở lại mạnh mẽ đến vậy.
Ảnh bìa game Split Fiction, tựa game co-op mới của Hazelight Studios, minh họa cho sự trở lại mạnh mẽ của trải nghiệm chơi game cùng nhau.
3. Phần cứng hiện đại cuối cùng đã hỗ trợ lại nó
Đồ họa mượt mà không còn ngốn hết mọi năng lực xử lý của console
Lý do này thực ra không nhiều người nghĩ đến, nhưng nó lại khá quan trọng. Trong “thời kỳ đen tối” khi cụm từ “chia màn hình” nghe có vẻ cấm kỵ, PS3, PS4 và các hệ máy Xbox cùng thời đã đẩy mạnh đồ họa và gameplay đến mức local co-op trở thành một gánh nặng kỹ thuật. Chạy cùng một tựa game nặng đòi hỏi cấu hình cao hai lần trên cùng một màn hình là điều gần như bất khả thi vào thời điểm các thế hệ console đang có những bước nhảy vọt về hiệu năng, và các nhà phát triển đã chọn độ chân thực hình ảnh thay vì sự vui vẻ (fun). Đáng buồn thay, các tựa game couch co-op đã phải trả giá.
Nhưng bây giờ thì sao? Công nghệ đã theo kịp. PS5 và Xbox Series X/S có đủ sức mạnh để xử lý hai hoặc nhiều góc nhìn mà không gặp trở ngại. Và tất nhiên, điều này cũng được áp dụng cho các phiên bản PC. Quan trọng hơn nữa, một số nhà phát triển, đặc biệt là Hazelight, đang coi local co-op là một ưu tiên, chứ không phải một mục cần đánh dấu cho có.
It Takes Two là một kiệt tác. Diablo IV mang đến trải nghiệm săn quỷ kề vai sát cánh thực thụ. Khi các nhà phát triển tìm hiểu phần cứng để nó phục vụ mục đích sáng tạo của họ thay vì chỉ cố gắng nhồi nhét càng nhiều đa giác càng tốt, chúng ta sẽ có được phép màu. Loại phép màu thuộc về phòng khách, chứ không chỉ sàn đấu esports.
Hai nhân vật trong game Split Fiction cùng nhau trải nghiệm game trên màn hình máy tính, thể hiện tinh thần co-op gắn kết.
2. Các câu chuyện thành công đang thu hút sự chú ý – và mở ra cơ hội
Các tựa game local co-op đang được đón nhận nồng nhiệt, thúc đẩy các nhà phát triển tạo ra nhiều game hơn
It Takes Two không chỉ chinh phục người chơi – nó càn quét các giải thưởng và bán được hàng triệu bản. Thậm chí, nó còn giành giải Game of the Year, và tựa game tiếp theo từ studio này, Split Fiction, đã chứng tỏ bản thân còn tốt hơn về quy mô và tham vọng, trong khi vẫn giữ đúng tinh thần chia màn hình. Khi những tựa game như vậy thành công vượt xa ngân sách của chúng, điều đó gửi một thông điệp quan trọng tới các studio – mọi người muốn điều này. Họ sẽ đón nhận và mua chúng – thành công này mang tính lan truyền. Các nhà phát hành hiện sẵn sàng bật đèn xanh cho các ý tưởng game couch co-op mà chỉ vài năm trước còn bị coi là rủi ro. Còn các nhà phát triển? Họ đang trở nên táo bạo hơn, sáng tạo hơn – tạo ra những game xoay quanh niềm vui, sự hỗn loạn và cảm giác hiện diện.
Chúng ta đang chứng kiến một khoảnh khắc “trở về điểm xuất phát”: không phải một xu hướng thoáng qua, mà là sự tái xuất của một giá trị vượt thời gian. Không phải vì thị trường yêu cầu, mà vì người chơi đã âm thầm, kiên trì bỏ phiếu cho nó – bằng thời gian, tiền bạc và những kỷ niệm của họ. Và bây giờ? Các studio cuối cùng đã lắng nghe. Couch co-op không còn là “ngách” nữa. Đó là một thể loại đang tự khẳng định lại mình – từng màn hình chia đôi một. Hãy lấy ví dụ Out of Words vừa được công bố, ra mắt tại Summer Games Fest 2025. Đây là dấu hiệu của những điều tốt đẹp hơn sắp đến với các tựa game co-op tại chỗ, nơi cốt truyện và trải nghiệm được xây dựng xoay quanh khái niệm “chơi game trên ghế sofa”.
Tổng hợp các game co-op nổi tiếng như Rayman Legends, minh chứng cho sức hút bền bỉ và sự thành công của thể loại này trên thị trường.
1. Có một nỗi nhớ hoài niệm về gaming “cùng nhau”
Dù thời gian hay địa điểm nào, tôi vẫn luôn khao khát những màn chơi game chia đôi
Thành thật mà nói – nếu bạn lớn lên cùng PS2, GameCube, hoặc OG Xbox, rất có thể một vài ký ức cốt lõi của bạn không chỉ về bản thân trò chơi, mà còn về những người bạn đã chơi cùng. Những đêm dài cày Tekken, những trận đối kháng Budokai Tenkaichi nảy lửa, và những cuộc đua NFS chia màn hình kết thúc bằng những tiếng la hét và tiếng cười. Những khoảnh khắc đó mang lại cảm xúc rất khác biệt.
Khi lớn lên, loại hình gaming đó trở nên khó tái tạo hơn. Nhưng không phải là không thể. Trên thực tế, nhiều người trong chúng ta giờ đây đang cố gắng chia sẻ phép màu đó với người khác – với bạn đời, con cái, bạn bè. Và couch co-op cung cấp cho chúng ta công cụ để làm điều đó.
Giờ đây, nó không chỉ còn là về trò chơi nữa. Đó là về sự kết nối. Về việc cùng nhau khám phá. Học cách vượt qua một màn giải đố platformer cùng với ai đó trong khi ngồi cạnh họ, thay vì cách xa hàng trăm dặm và chỉ dựa vào tai nghe và kênh thoại. Có một loại gắn kết đặc biệt chỉ xảy ra khi hai người cùng lúc hét lên “RẼ TRÁI!” – và rồi bật cười khi chẳng ai nghe lời cả.
Ảnh sản phẩm game Dragon Ball: Sparking! Zero, tựa game đối kháng gợi lại những kỷ niệm chơi game "đấm nhau" cùng bạn bè thời thơ ấu.
Couch co-op không phải là xu hướng – nó đang hồi sinh
Đây không phải là một lời công kích chống lại game online. Game online multiplayer rất tuyệt vời và sẽ luôn tồn tại. Nhưng couch co-op thì sao? Đó là linh hồn của ngành game mà chúng ta đã lãng quên. Và giờ đây khi nó đang quay trở lại, chúng ta mới nhận ra mình đã nhớ nó đến nhường nào.
Dù bạn đang đắm chìm trong sự điên cuồng của Joy-Con, hồi sinh cho nhau trong Streets of Rage 4, hay lại làm cháy món ăn trong Overcooked vì ai đó rõ ràng đã không canh giờ – những khoảnh khắc đó đều có ý nghĩa. Chúng ở lại với bạn. Trong một thế giới nơi mọi thứ ngày càng trở nên cô lập và kỹ thuật số, hành động đơn giản là ngồi xuống, cạnh nhau, và chia sẻ một màn hình? Điều đó giống như một cuộc nổi loạn vậy. Một cuộc nổi loạn đẹp đẽ và đầy sức mạnh.
