Tôi xem mình thật may mắn khi lớn lên trong thế hệ gaming đỉnh cao nhất, thế hệ thứ sáu. Khi thế giới chuyển mình từ DOS và NES sang PlayStation và Xbox, PC là phương tiện duy nhất để tôi khám phá và chơi game, nhờ vào các tạp chí công nghệ và đĩa demo của họ. Điều tôi thực sự nhớ về thời gian đó – ngoài sự vô tư của tuổi trẻ – là cách chơi game đơn giản như thế nào. Bạn chỉ cần cắm băng hoặc đĩa vào, và cầu mong bố mẹ không nhớ rằng bạn đã quá giờ đi ngủ.
Chắc chắn, gaming đã phát triển, và các tựa game thế hệ mới đã làm cho “games” trở nên lớn hơn và hoành tráng hơn, nhưng “gaming” vẫn là thứ mà tôi cảm thấy thú vị hơn nhiều ở thời điểm đó. Thỉnh thoảng, tôi không khỏi nhìn lại quãng thời gian khi tôi biết ít hơn nhiều về gaming và công nghệ so với bây giờ, và thế nhưng, tôi hạnh phúc hơn vô cùng.
Tổng hợp các tựa game MS-DOS kinh điển thời xưa
5. Tốc độ khung hình (FPS) làm mất đi niềm vui “cắm đĩa và chơi”
FPS từng chỉ là First-Person Shooter
Những người lớn tuổi như tôi vẫn nhớ khi FPS chỉ có nghĩa là First-Person Shooter (game bắn súng góc nhìn thứ nhất). Tôi thậm chí còn cảm thấy ngầu khi biết nó có nghĩa là một trò chơi mà bạn không thấy nhân vật của mình – Beachhead 2002, Call of Juarez, Doom và Wolfenstein 3D là những “FPS” duy nhất tôi biết. Chuyển nhanh một thập kỷ, và bây giờ thứ duy nhất mọi người quan tâm là Frames Per Second (tốc độ khung hình mỗi giây). Đó là lúc tôi tạm biệt niềm hạnh phúc khi không hề bận tâm đến “các vấn đề hiệu suất”.
Bây giờ, tôi ngồi nhìn các lớp phủ thông số, tự hỏi liệu 58fps có chấp nhận được không hay tôi nên suy sụp vì tôi chỉ đạt được 90fps thay vì con số ba chữ số mà tôi đã trả tiền cho màn hình của mình. Cái gì từng cảm thấy mượt mà bây giờ cần phải đạt được độ mượt. Tôi không thể tận hưởng một vụ nổ đẹp mắt hay một cảnh cắt cảnh chuyển tiếp mà không nhìn chằm chằm vào tốc độ khung hình. Tôi từng chơi các tựa game độc quyền của Sony trên PS3 và đầu PS4 mà không biết FPS là gì – và tôi đã có những giờ phút tuyệt vời.
Sau đó, tôi chuyển sang PC, và đột nhiên, tôi không thể thưởng thức bất cứ thứ gì dưới 60. FPS là thuật ngữ đầu tiên khiến tôi cảm thấy mình phải trở thành một kỹ thuật viên chỉ để chơi game. Và một khi công tắc đó đã bật lên, không còn đường quay lại nữa.
Một góc máy tính chơi game hiện đại với Cyberpunk 2077 trên màn hình
4. Luôn lo lắng về nhiệt độ CPU và GPU
Tại sao quạt thổi khí nóng, PC lại ồn vậy?
Tôi từng nghĩ nhiệt độ chỉ dành cho thời tiết. Bây giờ, chúng là lý do để hoảng loạn giữa trận đấu trùm. Nhiệt độ GPU, nhiệt độ CPU, nhiệt độ junction – đột nhiên tôi trở thành một “nhà trị liệu phần cứng” bán thời gian, thầm thì những lời động viên cho dàn máy của mình để nó không bị chảy ra. Không phải vì tôi dùng bộ tản nhiệt rẻ tiền, mà vì bây giờ tôi biết có một con số mà nhiệt độ của tôi không được vượt quá, dựa trên số tiền tôi đã chi. Tôi không thể chỉ đơn giản là không nhìn và tận hưởng trò chơi sao?
HWiNFO nằm trên thanh tác vụ của tôi, ngay cạnh Steam. Không phải vì tôi muốn nó ở đó, mà vì tôi cần biết liệu PC của mình có đang “chạy nóng” hay không. Và vì lý do nào đó, nhiệt độ chỉ kỳ diệu giảm xuống khi tôi bắt đầu theo dõi chúng – như thể nó biết mình đang bị nhìn.
Ngày xưa, một chiếc console hoặc chạy được game hoặc không. Nó phát ra tiếng ồn? Kệ nó! PS4 có thể hoạt động như một động cơ phản lực, và nó vẫn chạy God of War ngon lành. Không ai nói với tôi về keo tản nhiệt hay căn chỉnh bơm như thể tôi đang xây dựng một lò phản ứng hạt nhân. Tôi không phải biết những thứ này. Tôi chỉ muốn chơi game. Bây giờ, nếu CPU của tôi đạt 85°C, tôi sẽ ôm ngực. Tôi nhớ sự thiếu hiểu biết. Nó đơn giản hơn – và mát mẻ hơn.
Hệ thống quạt và tản nhiệt của máy tính chơi game
3. Chỉnh cấu hình đồ họa làm mất đi niềm vui “cắm và chạy”
Cài đặt đồ họa không nên gây stress
Trong một thời gian dài, cài đặt đồ họa thậm chí không phải là một khái niệm đối với tôi. Tôi chỉ biết ơn khi một trò chơi chạy được. Đó mới là chuẩn mực thực sự – không phải Ultra đấu với Low, mà là “Trò này khởi động được hay sập ngay khi tôi nhấn Play?” Hầu hết các trò chơi tôi lớn lên cùng đều là hàng nhái, các bản port tệ hại, hoặc đơn giản là tối ưu kém. Nếu chúng khởi chạy, và tôi có thể di chuyển nhân vật, thế là đủ lắm rồi. Tốc độ khung hình? Ai quan tâm? Bóng đổ? Thậm chí tôi còn không biết bạn có thể tắt chúng đi.
Nhưng hôm nay? Ôi trời. Tôi lao đầu vào các hố sâu tối ưu hóa trước khi kịp nhấn New Game. Mỗi lần một game ra mắt là một sự kiện – đầu tiên Digital Foundry đưa ra hướng dẫn cài đặt của họ, sau đó là hàng giờ đồng hồ tôi thử nghiệm sự kết hợp nào cho tôi sự pha trộn tốt nhất giữa độ sắc nét, độ ổn định và sức khỏe tản nhiệt. Nó giống như lắp ráp đồ IKEA mà không có sách hướng dẫn và luôn sợ bị giật hình. Thật lòng mà nói, điều duy nhất tôi thực sự nhớ từ việc chỉ có PS4 là sự đơn giản – tôi cắm đĩa vào, và cài đặt duy nhất tôi chỉnh là bật phụ đề, chỉ vậy thôi. Không DLSS, không FSR, không lo ngân sách streaming texture. Chỉ có tôi, tay cầm của tôi, và một trò chơi chạy theo cách nó được thiết kế. Tôi không biết mình đã dễ dàng như thế nào.
Card đồ họa NVIDIA GeForce RTX hiện đại
2. Microtransaction biến game thành trung tâm mua sắm
Nhớ thời game thưởng đồ, không phải microtransaction
Tôi nhớ khi ý tưởng mở khóa một thứ gì đó trong game thật hồi hộp. Bạn làm một điều gì đó ngầu, đạt một cột mốc, hoặc chỉ đơn giản là cày cuốc, và bùm – một bộ trang phục mới, vũ khí, hoặc màn chơi mới xuất hiện như một món quà bất ngờ. Nhưng bây giờ? Thứ duy nhất xuất hiện là một tab cửa hàng. Trang phục không phải để kiếm, mà là để mua. Tiến bộ không phải là cá nhân, mà là có giá. Và phần tồi tệ nhất? Nó hiệu quả. Tôi đã chi tiền thật cho những thứ ảo nhiều lần hơn tôi muốn thừa nhận.
Khoảnh khắc tôi thực sự nhận ra microtransaction đã siết chặt tôi là khi tôi dành một tiếng đồng hồ tranh cãi xem liệu một skin Battle Pass mỹ phẩm có “đáng giá” không. Không tốt. Đó không phải là cuộc trò chuyện tôi nên có với chính mình lúc 2 giờ sáng. Tôi nhớ khi đơn vị tiền tệ duy nhất tôi cần trong game là sự kiên nhẫn, không phải tiền tệ cao cấp. Chúng ta đã đi một chặng đường dài, nhưng thề có Chúa, tôi sẽ nói dối nếu tôi nói rằng tôi không nhớ những ngày khi hoàn thành màn chơi khó nhất của game mang lại cho bạn một phần thưởng, chứ không phải lời nhắc ghé thăm cửa hàng.
Microtransaction tốt duy nhất mà tôi từng thực hiện, theo ý kiến của tôi, là mua Battle Pass Fortnite vào năm 2017 cho Season 3. Nó đã tự trả tiền cho chính nó kể từ đó.
Một góc thiết lập máy tính chơi game đẹp mắt
1. Nhớ chơi game, không phải “nghiên cứu meta”
Từng cố gắng hết sức, giờ chỉ sao chép cách người khác chơi hay nhất
Đã có một thời gian khi tôi chỉ đơn giản là chơi game. Thua một ván? Tôi sẽ thử lại, chơi tốt hơn, thông minh hơn. Tôi không cần tìm hiểu về tier list hay build vũ khí. Tôi chỉ chơi thôi. Nó thô ráp, lộn xộn, và cực kỳ bổ ích. Nhưng bây giờ, nếu tôi muốn cạnh tranh dù chỉ một chút, tôi phải nghiên cứu bảng tính, ghi chú bản vá, và các chủ đề trên Reddit. Điều gì đã xảy ra với niềm vui tự mình tìm hiểu mọi thứ?
Meta đã làm cho cảm giác như chỉ có một cách “đúng” để chiến thắng – và tệ hơn, rằng nếu tôi không làm theo, tôi đang lãng phí thời gian của mình. Mỗi trận game giờ đây là một phòng thí nghiệm. Tôi kiểm tra xem build của mình có synergy không. Tôi tự hỏi liệu khẩu súng tôi thích có còn khả thi sau bản nerf mới nhất không. Thật mệt mỏi. Và điều trớ trêu là, tôi từng yêu thích thử thách để trở nên giỏi hơn. Bây giờ, tôi chỉ đang học cách sao chép người giỏi hơn.
Một công trình được tái tạo trong game Fortnite
Nhớ khi chơi game đơn giản chỉ là chơi game
Tôi không thể không cảm thấy rằng càng biết nhiều, tôi càng ít thực sự chơi game.
Nhìn này, tôi nhận ra rằng tôi đang tiếc nuối tuổi thơ cũng như nhớ “thời gian đơn giản hơn” – khi mọi thứ là về thế giới mà chúng ta chìm đắm vào, chứ không phải những bảng tính mà chúng ta xây dựng xung quanh chúng. Trên đường phát triển, game đã ngừng là “cắm và chạy” và bắt đầu giống như “chuẩn bị và cầu nguyện”.
Tôi hiểu – kiến thức là sức mạnh. Và tất nhiên tôi muốn có phần cứng mới nhất và tốt nhất, và tôi sẽ tiếp tục dành hàng giờ để lo lắng về tốc độ khung hình và nhiệt độ, nhưng tôi không thể không cảm thấy rằng càng biết nhiều, tôi càng ít thực sự chơi. Và có lẽ, chỉ có lẽ, tôi đã tốt hơn khi không biết tất cả những điều này ngay từ đầu.
