Trong thập kỷ qua, ngành phần cứng máy tính cá nhân (PC hardware) đã chứng kiến sự tăng trưởng vượt bậc. Từ một thú vui tương đối ngách, lĩnh vực này đã bùng nổ thành một ngành công nghiệp phát triển mạnh mẽ, và cùng với đó, bản thân phần cứng cũng liên tục được đổi mới với tốc độ nhanh chóng. Tuy nhiên, hiện tại, ngành phần cứng PC dường như đã bước vào giai đoạn mà nhiều người cảm thấy giống như sự “chững lại”. Ai là người đáng trách cho tình trạng này? Có phải là các nhà sản xuất đang gặp khó khăn trong việc đổi mới, hay kỳ vọng của chúng ta với tư cách người tiêu dùng đang trở nên thiếu thực tế?
Card đồ họa Nvidia GeForce RTX 4070 SUPER FE – minh chứng cho sự chững lại của phần cứng PC.
Hiệu Năng Giữa Các Thế Hệ Ngày Càng Mỏng Đi
Ít lý do để nâng cấp
Nếu có một điều mà vài thế hệ phần cứng PC gần đây đã dạy cho chúng ta, thì đó là Định luật Moore chắc chắn đang tiến gần đến điểm giới hạn của nó. Từ thế hệ này sang thế hệ khác, chúng ta đang thấy sự cải thiện hiệu năng ít hơn bao giờ hết. Tuy nhiên, vấn đề không chỉ nằm ở giới hạn vật lý của silicon. Hoàn toàn có những cải tiến đáng kể có thể đạt được—chỉ là chúng ta không còn thấy chúng ở cấp độ sản phẩm tiêu dùng nữa.
Chiếc RTX 4090 là một ví dụ điển hình. Mặc dù nhìn chung nó tuân theo cùng đường cong hiệu năng trên mỗi watt như 4090, nhưng nó vẫn là một bước nhảy vọt đáng kể về hiệu năng thô. Bỏ qua yếu tố giá cả, những chủ sở hữu RTX 4090 nâng cấp lên 5090 sẽ thấy lợi ích rõ rệt, nhưng điều tương tự không thể nói đối với phần còn lại của dòng sản phẩm. Tôi biết những người sở hữu card dòng RTX 30 series vẫn chưa nâng cấp, và đó không phải vì vấn đề khan hàng hay giá cả. Đó là vì sự tăng trưởng hiệu năng đơn giản là không đủ hấp dẫn.
Thậm chí còn ít lý do hơn để nâng cấp khi bạn đã có card dòng RTX 40 series. Phân khúc tầm trung của dòng RTX 50 series nói một cách nhẹ nhàng là không ấn tượng. Điều này không có gì đáng ngạc nhiên khi xem xét hai kiến trúc này có liên quan chặt chẽ đến mức nào; cả Ada Lovelace và Blackwell đều được sản xuất trên cùng tiến trình 4N. Chắc chắn là có những cải tiến về kiến trúc, nhưng những cải tiến này ít và xa hơn so với, chẳng hạn, các kiến trúc Fermi, Kepler và Maxwell của những năm 2010.
So sánh card đồ họa ASUS ROG STRIX 1080 Ti và EVGA RTX 3080, minh họa lý do người dùng chưa muốn nâng cấp các thế hệ cũ hơn.
Tuy nhiên, ở mảng CPU đã có những phát triển thú vị hơn, với công nghệ 3D V-Cache của AMD tạo ra những bước tiến lớn cho những người theo đuổi số khung hình. Hơi đáng suy ngẫm khi biết rằng Ryzen 7 5800X3D, CPU 3D V-Cache đầu tiên của AMD, được phát hành vào tháng 4 năm 2022, đã hơn 3 năm trước. Tôi sẽ không đi xa đến mức nói rằng mảng CPU đã chững lại nhiều như GPU, nhưng nó chắc chắn không cách xa mô tả đó là bao.
Vấn Đề Kiểm Soát Chất Lượng (QA) Tồi Tệ
Lo ngại về “khói ma thuật” khiến việc nâng cấp kém hấp dẫn
Một lý do cho sự chững lại có thể liên quan đến các vấn đề kiểm soát chất lượng đáng ngờ mà chúng ta đã thấy từ các hãng lớn trong không gian phần cứng PC. Để đưa ra một ví dụ tương tự với CPU, các bộ xử lý Intel thế hệ thứ 13 và 14 đã gặp phải sự cố mất ổn định nghiêm trọng mà không thể xác định nguyên nhân trong nhiều tháng, khiến một số người dùng gặp tình trạng bộ xử lý không thể mở ứng dụng. Về phía GPU, việc Nvidia lựa chọn tiêu chuẩn 12VHPWR để cung cấp nguồn phụ cho card đồ họa của họ hóa ra là một sai lầm khá nghiêm trọng. Do thiết kế kém và một phần lỗi người dùng, sự cố đầu nối bị nóng chảy mà chúng ta đã chứng kiến trong vài năm qua chắc chắn không tạo được niềm tin trong tâm trí người tiêu dùng. Kết hợp điều đó với việc thiếu đi các đơn vị ROP trên các phiên bản card RTX gần đây, tôi thực sự không thể trách bất kỳ ai vì đã tạm dừng sở thích phần cứng PC của họ.
Card đồ họa Nvidia RTX 4060, minh họa các sản phẩm phần cứng mới gặp vấn đề kiểm soát chất lượng.
AI Không Chỉ Là Từ Khóa Buzzword
Đây là trọng tâm lớn của các hãng
Phần lớn sự hoài nghi xoay quanh phần cứng PC gần đây đến từ sự bùng nổ AI và những ảnh hưởng của nó đối với cách các công ty nói chung đối xử với người tiêu dùng. Ở khắp mọi nơi, đều có một tính năng AI nào đó, ẩn mình, chờ đợi được làm nổi bật tại các buổi giới thiệu sản phẩm và cài đặt vào máy tính của bạn bất cứ lúc nào.
Tôi cảm thấy đủ tự tin để nói rằng hầu hết những người đam mê phần cứng PC đã khá mệt mỏi với việc các tính năng AI bị “nhồi nhét” vào các sản phẩm ngẫu nhiên, nhưng nếu điều đó chưa đủ, thì các công nghệ nâng cấp hình ảnh (upscaling) dựa vào AI chắc chắn đã ảnh hưởng đến cảm nhận của chúng ta về phần cứng hiện tại và sắp ra mắt. Các công nghệ upscaling rất có khả năng cung cấp trải nghiệm chơi game chấp nhận được trên một chiếc máy cấu hình thấp hơn, nhưng khi một công ty như Nvidia đưa ra những tuyên bố đáng xấu hổ như “hiệu năng của 5070 tương đương 4090”, đó là dấu hiệu cho thấy mọi thứ đã chững lại. Tất nhiên, không chỉ riêng Nvidia đáng trách về điều này, nhưng họ chắc chắn là “người đại diện” của AI trong lĩnh vực phần cứng PC vào thời điểm hiện tại.
So sánh hiệu năng chơi game khi bật và tắt công nghệ nâng cấp hình ảnh DLSS 4, thể hiện vai trò của AI trong việc bù đắp hiệu năng phần cứng.
Tuy nhiên, không phải tất cả đều là tăm tối và u ám. Vẫn có những công ty đang tạo ra những thứ thú vị trong lĩnh vực này, nhưng họ đang bị lu mờ bởi những đợt phát hành sản phẩm gây thất vọng mà chúng ta đã trải qua trong những năm gần đây. Ví dụ, mảng vỏ case và tản nhiệt của ngành đã khá sôi động. Kiến trúc ARM đang dần xuất hiện trên máy tính để bàn và các form factor mới cũng đang dần tìm được chỗ đứng. Dù chúng ta có sử dụng những công nghệ này hay không, thật thú vị khi thấy một số loại tiến bộ đang diễn ra.
Card đồ họa Intel Arc B580 được lắp đặt trong máy tính, một trong những lựa chọn GPU trên thị trường phần cứng hiện tại.
Kết Luận
Sự chững lại của ngành phần cứng PC hiện nay là sự kết hợp của nhiều yếu tố. Chúng ta đã đi một chặng đường dài kể từ những ngày có mức tăng trưởng hiệu năng 15-20% mỗi thế hệ, và dường như Định luật Moore đang bị thách thức hơn bao giờ hết. Chắc chắn vẫn có những bước tiến có thể đạt được, và đổi mới không phải lúc nào cũng có nghĩa là tăng hiệu năng ngay lập tức, nhưng sẽ thật tuyệt vời nếu sớm có một đợt ra mắt phần cứng thực sự hấp dẫn người dùng. Có lẽ bước nhảy vọt lớn tiếp theo trong công nghệ sản xuất chip sẽ mang lại những cải tiến đáng kể mà người tiêu dùng thực sự cảm nhận được, thay vì chỉ tập trung vào những cải thiện ít hữu hình hơn cho các trung tâm dữ liệu.
Nguồn tham khảo: https://www.xda-developers.com/pc-hardware-stagnation-blame/
