Thế giới PC đang thay đổi với tốc độ chóng mặt. Do sự phát triển nhanh chóng này, chúng ta liên tục chào đón nhiều xu hướng PC mới và tạm biệt nhiều xu hướng cũ đã gắn bó với những người đam mê công nghệ trong nhiều năm. Dù tốt hay xấu, những xu hướng cũ này dần phai nhạt, nhưng điều đó không có nghĩa là chúng ta không thể nhớ về chúng với niềm hoài niệm.
Lưu ý quan trọng là chúng ta sẽ chỉ thảo luận về các xu hướng PC phổ thông, không đề cập đến các phân khúc kế thừa hoặc các mảng khác trong thế giới máy tính, như xu hướng NAS, máy chủ hoặc SBC.
5. Sử Dụng Ổ Cứng Lưu Trữ SATA
Có lẽ chưa vội “lên thiên đường silicon”
SATA vẫn là một giao thức kết nối lưu trữ được sử dụng rộng rãi cho cả ổ cứng HDD truyền thống và SSD. Nhưng mọi thứ đã bắt đầu dịch chuyển dần. Nhiều hệ thống PC dựng sẵn ngày nay chỉ cung cấp tùy chọn lưu trữ bằng ổ cứng NVMe SSD. Hầu hết những người tự lắp ráp PC hiện nay cũng chỉ build máy với NVMe SSD. Rất nhiều người dùng PC chỉ ưu tiên sử dụng NVMe SSD, đặc biệt khi ngân sách vượt quá một nghìn đô la. Do đó, rõ ràng là SATA cuối cùng sẽ gặp số phận tương tự như tiền bối của nó, PATA.
Điều này sẽ không xảy ra sớm, bởi vì ổ cứng NAS vẫn là một trong những ứng dụng phổ biến nhất của chuẩn SATA. Một số máy chủ cũ vẫn sử dụng ổ cứng lưu trữ SATA cho hoạt động hàng ngày. Nhưng một ngày nào đó, chúng ta sẽ phải nói lời tạm biệt với SATA khỏi sân khấu lắp ráp PC phổ thông. Có lẽ SATA sẽ không biến mất ngay trong năm tới, nhưng cuối cùng sẽ tìm đường đến “thiên đường silicon” sau 10 đến 12 năm nữa, và thời gian này còn ngắn hơn nếu chỉ xét riêng các PC phổ thông.
Ổ cứng SSD Crucial BX500 sử dụng chuẩn kết nối SATA
4. Card Đồ Họa Low-profile
Gần như tuyệt chủng ngày nay
Chứng kiến sự biến mất dần của card đồ họa low-profile là một điều đáng tiếc đối với bất kỳ người đam mê lắp ráp PC nào. Card đồ họa cuối cùng được thiết kế sẵn tản nhiệt low-profile đúng nghĩa là Nvidia GeForce RTX 3050 phiên bản 6GB. Có những mẫu GPU tùy chỉnh và mạnh mẽ hơn rất hiếm hoi như GeForce RTX 4060 phiên bản low-profile từ Gigabyte. Tuy nhiên, các nhà sản xuất chip không còn tập trung nhiều vào việc tạo ra các GPU phù hợp với tản nhiệt low-profile.
Điều đó không có nghĩa là cộng đồng lắp ráp PC low-profile đã chết; card đồ họa low-profile vẫn có những trường hợp sử dụng riêng, chẳng hạn như trong các hệ thống home lab hoặc NAS. Vẫn có những người dùng chuyên biệt đang cố gắng thực hiện nhiều bản mod khác nhau để lắp những GPU cao cấp vào các vỏ case low-profile nhỏ gọn. Những người mua thông thường muốn một cấu hình low-profile thường mua một chiếc GTX 1650 LP.
Nhiều người build PC khuyến nghị ghép nối RTX 3050 6GB mới hơn với một bộ máy OptiPlex giá rẻ để tạo ra một cỗ máy chơi game bình dân. Nhưng xu hướng sử dụng card đồ họa low-profile này đơn giản là đang tan biến. Trừ khi các nhà sản xuất GPU tập trung nhiều hơn vào thị trường này, đơn giản là không có hy vọng cho sự hồi sinh của xu hướng này.
Một số card đồ họa minh họa xu hướng GPU low-profile đang hiếm dần
3. Bàn Phím Có Numpad
Bây giờ được coi là “lỗi thời”
Hãy hỏi 10 người dùng PC xem họ có sử dụng bàn phím có numpad không, và rất có thể hầu hết sẽ trả lời thẳng thắn là không. Câu trả lời không đáng ngạc nhiên, xét đến việc nhiều người dùng PC ngày nay thậm chí không cần numpad cho việc sử dụng hàng ngày, đặc biệt là những người chơi các tựa game Esports. Bản thân ngành công nghiệp cũng đang chuyển dịch theo hướng đó. Bàn phím full-size có khả năng tùy chỉnh hoàn toàn ngày càng ít phổ biến trên thị trường, và nhiều người đam mê thích một chiếc bàn phím không có numpad hơn là bàn phím full-size “kiểu cũ” truyền thống với numpad.
Tất nhiên, không phải bàn phím nào cũng cần phải là full-size mới có thể tích hợp numpad. Nhiều form factor nhỏ hơn vẫn có numpad (ví dụ: bàn phím 96%), nhưng chúng thậm chí không được coi là “phổ biến” so với sự “phát cuồng” dành cho form factor TKL. Vì vậy, có lẽ bàn phím có numpad sẽ chưa tuyệt chủng sớm, nhưng xét theo xu hướng của ngành, rõ ràng chúng ta có thể dễ dàng đưa “meta” này vào danh sách những xu hướng đang dần biến mất.
2. Card Đồ Họa Cao Cấp Nhưng Tiết Kiệm Điện
Tại thời điểm này nghe có vẻ mâu thuẫn
Lần cuối cùng bạn chứng kiến một card đồ họa cao cấp mà không tiêu thụ một lượng điện năng đáng kể là khi nào? Tất nhiên, một GPU sẽ ngốn điện nếu nó đủ mạnh, nhưng tôi đang nói về hiệu suất sử dụng điện năng, không phải yêu cầu công suất thấp. Đã có một xu hướng tăng yêu cầu công suất tiêu thụ trong ba thế hệ gần đây, và xu hướng này đang tăng lên đáng kể. Các bảng dưới đây sẽ cho thấy rõ hơn điều này.
| Dòng GPU (80 Ti/Super) | TDP GPU |
|---|---|
| Nvidia GeForce GTX 980 Ti | 250W |
| Nvidia GeForce GTX 1080 Ti | 250W |
| Nvidia GeForce RTX 2080 Ti | 250W |
| Nvidia GeForce RTX 3080 Ti | 350W |
| Nvidia GeForce RTX 4080 Super | 320W |
| Nvidia GeForce RTX 5080 | 360W |
Từ bảng này, chúng ta có thể thấy rằng dòng 80 Ti/Super không tăng yêu cầu công suất ở quy mô của dòng 90/Titan. Nhưng mức tăng vẫn đáng chú ý. Cụ thể, GPU dòng 30 chứng kiến một bước nhảy vọt đáng kể về yêu cầu TDP của chúng. RTX 3080 Ti có TDP lên tới 350W, trong khi 2080 Ti chỉ có TDP 250W. Tuy nhiên, chúng ta thấy điểm dừng của xu hướng này với sự ra mắt của RTX 4080 Super. Tóm lại, ngày nay bạn phải sắm một bộ nguồn (PSU) mạnh mẽ, khác hẳn với những ngày trước đây khi bạn có thể dùng chung một bộ nguồn cho cả 980 Ti và 1080 Ti.
| Dòng GPU (90/Titan) | TDP GPU |
|---|---|
| Nvidia Titan XP | 250W |
| Nvidia Titan RTX | 280W |
| Nvidia GeForce RTX 3090 | 350W |
| Nvidia GeForce RTX 4090 | 450W |
| Nvidia GeForce RTX 5090 | 575W |
Mọi thứ vẫn ổn khi Nvidia chưa giới thiệu dòng 90-class. Tuy nhiên, tình hình trở nên tồi tệ hơn nhiều khi Nvidia phát hành GeForce RTX 4090; với kích thước khổng lồ và yêu cầu công suất khủng khiếp, nhiều người lắp ráp PC không hài lòng. RTX 4090 vẫn có thể biện minh được nhờ hiệu năng tăng trưởng đáng kể. Tiếc thay, điều đó không đúng với GeForce RTX 5090. Nó hầu như không phản ánh bất kỳ cải thiện hiệu quả năng lượng nào của kiến trúc Blackwell mà nó dựa trên. Vì vậy, tóm lại, chúng ta có thể sẽ tiếp tục chứng kiến xu hướng này trừ khi có nhà sản xuất nào đạt được một bước đột phá kiến trúc lớn.
Cổng kết nối nguồn trên card đồ họa GeForce RTX 5090, minh họa mức tiêu thụ điện năng cao
1. Card Đồ Họa Giá Rẻ Dành Cho Người Mới Bắt Đầu
Đang bị thay thế bởi APU
Hầu hết những người tự lắp ráp PC đều nhớ những chiếc card đồ họa giá rẻ cấp thấp, mà ít nhất có thể xử lý các tựa game mới nhất ở cài đặt trung bình hoặc cao, trong khi vẫn có mức giá thực tế phải chăng. Ngày nay, chúng ta hiếm khi thấy một chiếc GPU nào có giá dưới 200 đô la. Lần phát hành GPU giá cả phải chăng gần đây nhất là của Intel, đó là ARC B580 với mức giá niêm yết chỉ 250 USD. Tuy nhiên, mức giá niêm yết đó đã không được duy trì khi nó ra mắt trên thị trường; bạn không thể tìm thấy B580 với giá tốt, ngay cả tại thời điểm viết bài này. Và card đồ họa cho các hệ thống cấp thấp tuyệt đối gần như không tồn tại ngày nay.
Đáng buồn thay, card đồ họa giá cả phải chăng sẽ không quay trở lại sớm. Khi đồ họa tích hợp (integrated graphics) ngày càng mạnh mẽ hơn bao giờ hết, các nhà sản xuất sẽ tập trung ít hơn vào thị trường GPU giá rẻ theo thời gian. Và một ngày nào đó, APU (Bộ xử lý tích hợp đồ họa) cuối cùng sẽ thay thế các GPU cấp thấp.
Card đồ họa GTX 1660 Ti trong một bộ PC chơi game, đại diện cho phân khúc card giá rẻ từng phổ biến
Tại thời điểm viết bài, APU mạnh nhất dành cho máy tính để bàn, Ryzen 7 8700G, có hiệu năng tương đương với một card đồ họa cấp thấp phổ biến là GeForce GTX 1650. Nhưng những người dùng đang sử dụng CPU cũ hơn và không muốn nâng cấp lên nền tảng mới hơn đang gặp khó khăn thực sự với sự suy giảm của các GPU siêu bình dân này. Vì vậy, sự trỗi dậy của APU chưa phải là một chiến thắng rõ ràng, nhưng mọi thứ có thể thay đổi trong tương lai với sự phát triển nhanh chóng của APU. Đáng tiếc, những người dùng vẫn đang “mắc kẹt” với các nền tảng cũ có thể sẽ không hưởng lợi từ sự phát triển này.
Mặt sau của card đồ họa Intel Arc B580, một nỗ lực đưa GPU giá rẻ trở lại thị trường
Trung tâm của quy luật bất biến trong thế giới công nghệ
Việc nói lời tạm biệt với nhiều xu hướng công nghệ sau một thời gian không phải là điều gì mới mẻ, bởi thế giới công nghệ không bao giờ ngừng lại. Một số xu hướng sẽ được nhớ đến, một số thì không. Và các xu hướng được đề cập ở trên một ngày nào đó sẽ tìm đường đến “thiên đường silicon”. Tuy nhiên, dấu vết của chúng vẫn có thể được tìm thấy trong tâm trí của những người đã từng lắp ráp PC lâu năm.
