Đối mặt với những trở ngại trong quá trình sáng tạo nội dung là điều không thể tránh khỏi đối với bất kỳ người viết lách nào. Với tần suất viết bài cao, tôi thấu hiểu cảm giác này sâu sắc. Obsidian, một công cụ ghi chú và quản lý tri thức cá nhân mạnh mẽ, đã trở thành lựa chọn hàng đầu của tôi. Và chỉ với một vài tinh chỉnh đơn giản, nó không chỉ giúp tôi vượt qua những khó khăn mà còn thực sự khơi gợi niềm đam mê viết lách.
Nơi Bạn Viết Quan Trọng Hơn Bạn Nghĩ
Tôi sử dụng hai vault Obsidian riêng biệt: một dành riêng cho công việc học tập và nghiên cứu khoa học tại trường đại học, và vault còn lại phục vụ cho mọi hoạt động viết lách cá nhân và chuyên môn. Vault học thuật chủ yếu chứa các ghi chú kỹ thuật, yêu cầu sự chính xác hơn là văn phong hoa mỹ.
Vault thứ hai, ngược lại, đòi hỏi một tư duy hoàn toàn khác, nơi sự sáng tạo và tính biểu cảm được ưu tiên. Điều này, một cách nghịch lý, lại khiến việc viết trong vault này trở nên khó khăn gấp đôi.
Hình ảnh tổng quan một vault Obsidian lớn, minh họa sự đa dạng trong quản lý ghi chú
Góc nhìn tổng thể một vault Obsidian nhỏ hơn, dùng cho mục đích cá nhân và sáng tạo
Qua thời gian, tôi nhận ra rằng môi trường làm việc có ảnh hưởng lớn đến năng suất và khả năng sáng tạo của mình. Một không gian chào đón, thoải mái sẽ khuyến khích tôi bắt đầu viết và duy trì sự tập trung dễ dàng hơn. Vì Obsidian về cơ bản là “nơi làm việc” kỹ thuật số của tôi, nó cần phải mang lại cảm giác thân thiện và dễ chịu.
Tôi đã thử nghiệm nhiều cách để cải thiện trải nghiệm viết trong Obsidian, bao gồm sử dụng các template có sẵn, áp dụng quy trình làm việc tích hợp AI hay cài đặt hàng loạt plugin. Tuy nhiên, không có phương pháp nào thực sự phù hợp hay duy trì được lâu dài. Mọi thứ chỉ thực sự thay đổi khi tôi tình cờ tìm thấy một thiết lập đơn giản đến ngạc nhiên, và từ đó, mọi rào cản đều được gỡ bỏ.
Các mẫu template trong giao diện Obsidian, minh họa công cụ tạo sẵn cho quy trình làm việc
Tái Tạo Trải Nghiệm Máy Đánh Chữ Cổ Điển Trong Obsidian
Đối với tôi, việc viết bằng bút chì trên giấy mang lại một phản hồi xúc giác không gì sánh bằng. Cảm giác từng nét chữ hình thành dưới đầu ngón tay thật sự rất thỏa mãn. Tuy nhiên, tốc độ gõ phím của tôi nhanh hơn đáng kể so với viết tay, nên việc quay lại với giấy không phải là giải pháp thực tế. Vậy, công cụ nào có thể mang lại trải nghiệm xúc giác tương tự như bút chì, nhưng với hiệu suất cao hơn?
Tất nhiên, đó chính là một chiếc máy đánh chữ! Việc sử dụng một chiếc máy đánh chữ cổ điển ngày nay là điều không thực tế, vừa bất tiện lại vừa tốn kém. Nhưng tôi hoàn toàn có thể mô phỏng trải nghiệm đó. May mắn thay, Obsidian đã cung cấp những công cụ cần thiết để hiện thực hóa ý tưởng này.
Cốt lõi của cấu hình tối ưu này là plugin Typewriter Scroll của Obsidian. Plugin này tự động cuộn ghi chú xuống mỗi khi bạn xuống dòng mới, đồng thời luôn giữ dòng hiện tại ở chính giữa màn hình. Điều này tạo ra cảm giác tương tự như cách máy đánh chữ truyền thống cuộn giấy lên sau mỗi lần gõ phím.
Giao diện plugin Typewriter Scroll trong Obsidian, tập trung vào dòng văn bản hiện tại
Plugin Typewriter Scroll cũng cung cấp một Chế độ Zen (Zen Mode) mà tôi đã kích hoạt. Chế độ Zen chỉ làm nổi bật đoạn văn hiện tại bạn đang gõ và làm mờ dần các đoạn văn phía trên. Hiệu ứng đơn giản này giúp tôi tập trung hoàn toàn vào những từ ngữ mình đang viết, không bị xao nhãng bởi những gì đã viết trước đó.
Để hoàn thiện trải nghiệm máy đánh chữ, tôi đã cài đặt chủ đề Typewriter theme. Chủ đề này thực sự biến giao diện Obsidian thành một chiếc máy đánh chữ cổ điển, từ phông chữ đến cách hiển thị văn bản. Mặc dù chủ đề có tùy chọn chế độ tối (dark mode), và tôi thường rất ủng hộ chế độ tối trong mọi ứng dụng, nhưng giao diện mặc định với nền trắng của chủ đề lại phù hợp hơn cả trong trường hợp này. Dù sao thì, giấy cũng thường có màu trắng.
Chủ đề Typewriter trong Obsidian với nền trắng, mô phỏng giao diện máy đánh chữ cổ điển
Thực tế, máy đánh chữ không có các thanh bên, bộ chuyển đổi tab, bộ đếm từ hay menu. Ban đầu, tôi sử dụng chế độ toàn màn hình tích hợp sẵn của Obsidian (F11) để ẩn thủ công các thanh bên. Tuy nhiên, các nút và yếu tố hình ảnh khác vẫn còn hiển thị, khiến trải nghiệm viết của tôi vẫn chưa đủ “thuần khiết”.
Đúng như dự đoán, lại có một plugin Obsidian giải quyết vấn đề này: plugin Fullscreen Focus Mode. Nó đẩy triết lý tối giản đi xa hơn bằng cách ẩn gần như mọi yếu tố giao diện, chỉ để lại ghi chú bạn đang viết. Mặc dù không hoàn toàn loại bỏ mọi sự xao nhãng (như thư mục ghi chú và thanh cuộn vẫn còn), nhưng đây vẫn là một cải tiến đáng kể, giúp bạn tập trung tối đa.
Chế độ tập trung toàn màn hình của Obsidian, loại bỏ các yếu tố gây xao nhãng để tối đa hóa sự tập trung
Plugin Fullscreen Focus Mode không thêm nút vào giao diện. Bạn có thể kích hoạt nó bằng cách thiết lập một phím tắt hoặc gọi nó từ bảng lệnh (command palette).
Tối Giản Mang Lại Hiệu Quả Vượt Trội
Với cấu hình mới này, mỗi khi mở vault của mình, tôi thực sự cảm thấy thôi thúc muốn viết. Nếu bạn đã từng vật lộn để bắt đầu viết, bạn sẽ hiểu sự thay đổi này có ý nghĩa quan trọng đến nhường nào.
Obsidian mặc định cung cấp một “khung vẽ” đơn giản, nhưng lại cho phép bạn tạo ra một không gian làm việc tinh vi, được tùy chỉnh hoàn toàn. Điều này đôi khi dẫn đến cảm giác liên tục phải cải thiện quy trình làm việc của Obsidian, phải sử dụng mọi plugin và tính năng có thể. Tuy nhiên, sự phức tạp không phải lúc nào cũng tốt hơn. Đôi khi, càng ít càng nhiều, và đối với tôi, thiết lập tối giản này chính là thứ đang hoạt động hiệu quả nhất.
Giao diện ứng dụng ghi chú Obsidian với biểu tượng phát sáng, thể hiện khả năng tùy chỉnh linh hoạt
Mặc dù rất hài lòng với cấu hình Obsidian tối giản của mình, tôi biết rằng đôi khi sự yên tĩnh đơn thuần là không đủ để khơi gợi cảm hứng. Trong những khoảnh khắc đó, tôi tìm đến The Most Dangerous Writing App. Ứng dụng này kích thích sự sáng tạo thông qua một phương pháp hoàn toàn khác – một sự bổ sung hoàn hảo khi chủ nghĩa tối giản không còn phát huy tác dụng.
Hãy thử áp dụng những tinh chỉnh đơn giản này vào Obsidian của bạn và chia sẻ cảm nhận của bạn về sự thay đổi trong trải nghiệm viết lách nhé!
