Sở hữu một chiếc máy tính Windows mới luôn mang lại cảm giác phấn khích tột độ. Tuy nhiên, trước khi bạn thực sự đắm chìm vào việc khám phá và sử dụng, có một vài cài đặt quan trọng mà mọi chuyên gia công nghệ đều khuyến nghị điều chỉnh ngay từ đầu. Việc này không chỉ giúp tối ưu hiệu suất, nâng cao quyền riêng tư mà còn cá nhân hóa trải nghiệm sử dụng, biến chiếc máy tính của bạn trở thành một công cụ làm việc và giải trí hoàn hảo ngay từ những giây phút đầu tiên.
Là một người am hiểu sâu sắc về công nghệ và hệ điều hành Windows, tôi luôn áp dụng các bước thiết lập này để đảm bảo máy tính hoạt động trơn tru, bảo mật và hiệu quả nhất. Dưới đây là 9 cài đặt không thể bỏ qua trên chiếc PC Windows mới của bạn.
1. Kích Hoạt Lịch Sử Bảng Tạm (Clipboard History)
Theo mặc định, Windows chỉ lưu trữ mục cuối cùng bạn đã sao chép. Điều này có thể phù hợp cho những tác vụ cơ bản, nhưng đối với những người thường xuyên xử lý nhiều công việc cùng lúc – như viết lách, nghiên cứu hoặc lập trình – đây là một hạn chế lớn. Đó là lý do tại sao một trong những cài đặt đầu tiên tôi luôn kích hoạt trên máy tính Windows mới của mình chính là Lịch sử Bảng tạm.
Với tính năng này, Windows sẽ lưu giữ 25 mục gần nhất mà bạn đã sao chép, bao gồm cả văn bản và hình ảnh. Bất cứ lúc nào, bạn chỉ cần nhấn tổ hợp phím Windows + V để mở trình quản lý bảng tạm và lựa chọn từ danh sách các mục đã sao chép. Tính năng này đã giúp tôi tiết kiệm vô số thời gian tìm kiếm những đường liên kết hoặc đoạn mã mà tôi tưởng chừng như đã mất. Điều tôi thích nhất là khả năng đồng bộ các mục trong bảng tạm giữa các thiết bị và ghim những nội dung thường dùng để dễ dàng truy cập.
Giao diện Lịch sử Bảng tạm (Clipboard History) trên Windows 11, với tùy chọn ghim mục đã sao chép được làm nổi bật để dễ dàng truy cập.
2. Thay Đổi Ứng Dụng Mặc Định
Thành thật mà nói, hầu hết các ứng dụng mặc định trên Windows đều hoạt động khá tốt đối với tôi. Tuy nhiên, không phải ứng dụng nào cũng vậy. Trước khi bắt đầu sử dụng, tôi thường thay đổi trình duyệt mặc định từ Microsoft Edge sang Google Chrome. Vì tôi cũng sử dụng Chrome trên điện thoại, việc này giúp đồng bộ dữ liệu duyệt web trên các thiết bị trở nên dễ dàng hơn rất nhiều.
Một ứng dụng mặc định khác mà tôi thường thay đổi là trình phát đa phương tiện. Tôi ưa chuộng sử dụng VLC media player bởi vì nó linh hoạt hơn nhiều và hỗ trợ một phạm vi định dạng tệp rộng hơn. May mắn thay, Windows cho phép thay đổi ứng dụng mặc định một cách dễ dàng, vì vậy quá trình này không tốn nhiều thời gian.
Menu cài đặt ứng dụng mặc định trong ứng dụng Cài đặt (Settings) của Windows 11, hiển thị các tùy chọn để người dùng thay đổi.
3. Gỡ Bỏ Bloatware (Ứng Dụng Rác)
Dù là điện thoại hay laptop mới, việc gỡ bỏ các ứng dụng được cài đặt sẵn là điều tôi không bao giờ quên làm. Trên các máy tính Windows, không chỉ Microsoft mà cả các nhà sản xuất thiết bị gốc (OEM) cũng thường cài đặt thêm một bộ phần mềm không cần thiết, thường được gọi là “bloatware”.
Mặc dù một số ứng dụng này có thể hữu ích, nhưng phần lớn chúng được thiết kế để quảng bá thương hiệu hoặc thúc đẩy người dùng đăng ký các dịch vụ mà tôi không cần (ví dụ điển hình là các bản dùng thử phần mềm diệt virus). Vấn đề là những ứng dụng này không chỉ chiếm dụng không gian lưu trữ mà một số còn chạy ngầm, tiêu tốn tài nguyên hệ thống, làm hao pin và cuối cùng ảnh hưởng đến hiệu suất của máy tính. Để tránh điều này, tôi luôn đảm bảo gỡ cài đặt mọi bloatware khỏi laptop Windows của mình.
4. Kiểm Soát Ứng Dụng Khởi Động Cùng Windows
Tôi cũng thường xuyên kiểm tra và kiểm soát các ứng dụng được cấu hình để chạy khi khởi động Windows. Mặc dù một số ứng dụng – như dịch vụ lưu trữ đám mây hoặc phần mềm bảo mật – là cần thiết, nhưng nhiều ứng dụng khác có thể được tắt một cách an toàn.
Ví dụ, tôi không cần Spotify, Microsoft Teams hay Steam phải tự động khởi động mỗi khi tôi bật máy tính. Những chương trình này có thể chờ đợi cho đến khi tôi chọn mở chúng. Việc có quá nhiều ứng dụng chạy khi khởi động không chỉ làm chậm quá trình khởi động mà còn tiêu tốn tài nguyên hệ thống một cách không cần thiết.
Đó là lý do tại sao, sau khi cài đặt các ứng dụng cần thiết trên PC Windows mới, tôi luôn xem lại danh sách ứng dụng khởi động và tắt bất cứ thứ gì không thực sự quan trọng đối với quy trình làm việc của mình. Nếu gặp một ứng dụng không quen thuộc, tôi sẽ nhanh chóng tìm kiếm trực tuyến để hiểu rõ mục đích của nó.
Tab Ứng dụng khởi động (Startup Apps) trong Trình quản lý Tác vụ (Task Manager) của Windows 11, hiển thị danh sách các ứng dụng được cấu hình để chạy khi khởi động.
5. Quản Lý Cài Đặt Quyền Riêng Tư
Theo mặc định, Windows thu thập một lượng đáng kể dữ liệu để “cải thiện” trải nghiệm người dùng. Tuy nhiên, tôi không muốn chia sẻ quá nhiều thông tin cá nhân, vì vậy tôi luôn chủ động kiểm soát và điều chỉnh các cài đặt quyền riêng tư.
Chẳng hạn, Windows được thiết lập để thu thập dữ liệu chẩn đoán ngay khi xuất xưởng. Điều này bao gồm thông tin về việc sử dụng ứng dụng của tôi, hiệu suất hệ thống và thậm chí cả cách tôi tương tác với các tính năng khác nhau. Ngoài ra, tôi cũng không mấy hài lòng về cách Microsoft sử dụng dữ liệu theo dõi quảng cáo để cung cấp quảng cáo cá nhân hóa.
Menu cài đặt chẩn đoán (Diagnostics) trong ứng dụng Cài đặt (Settings) của Windows 11, cho phép người dùng kiểm soát việc thu thập dữ liệu.
Tương tự như vậy, tôi luôn điều chỉnh nhiều cài đặt quyền riêng tư khác trên Windows. Mặc dù tốn chút thời gian, nhưng việc này mang lại sự an tâm khi biết rằng dữ liệu của tôi không bị chia sẻ một cách không cần thiết.
6. Chặn Quảng Cáo Phiền Toái
Một trong những điều gây khó chịu lớn nhất đối với tôi trên Windows 11 là sự xuất hiện tràn lan của quảng cáo, chúng dường như xuất hiện ở khắp mọi nơi. Từ các gợi ý cá nhân hóa trong menu Start cho đến các biểu ngữ quảng cáo trên màn hình khóa, những quảng cáo này thực sự rất phiền phức. Đôi khi, tôi có cảm giác như Windows đang liên tục cố gắng bán cho tôi thứ gì đó.
May mắn thay, việc loại bỏ những quảng cáo gây khó chịu này trên Windows 11 không quá khó khăn, vì vậy tôi luôn đảm bảo xóa chúng ngay khi có thể để có trải nghiệm sử dụng mượt mà hơn.
7. Đặt Giới Hạn Sạc Pin Cho Laptop
Tuổi thọ pin là yếu tố cực kỳ quan trọng đối với bất kỳ thiết bị di động nào, và laptop Windows của tôi cũng không ngoại lệ. Để tối đa hóa tuổi thọ của pin, tôi thường đặt giới hạn sạc pin và ngăn không cho pin đạt 100%. Điều này giúp giảm sự hao mòn và duy trì sức khỏe của pin về lâu dài.
Hầu hết các laptop hiện đại, đặc biệt là từ các thương hiệu như Lenovo, Dell và ASUS, đều đi kèm với phần mềm tích hợp giúp quản lý tình trạng pin. Ví dụ, laptop Lenovo của tôi có ứng dụng Lenovo Vantage, cho phép tôi đặt ngưỡng sạc. Khi pin đạt 80%, quá trình sạc sẽ dừng lại, giúp ngăn ngừa tình trạng sạc quá mức.
Tùy chọn Chế độ Bảo tồn (Conservation Mode) trong ứng dụng Lenovo Vantage, cho phép người dùng đặt giới hạn sạc pin để kéo dài tuổi thọ.
8. Kích Hoạt Tính Năng Khôi Phục Hệ Thống (System Restore)
Giống như bất kỳ hệ điều hành nào khác, Windows cũng dễ bị lỗi và các sự cố không lường trước. Khôi phục Hệ thống (System Restore) là một tính năng tiện dụng có thể giúp tôi đưa hệ thống trở về trạng thái ổn định trước đó trong trường hợp có sự cố – cho dù đó là một bản cập nhật gây lỗi, một chương trình không tương thích hay một lỗi hệ thống.
Vì một lý do nào đó, tính năng Khôi phục Hệ thống không được bật mặc định trên các thiết bị Windows 11, vì vậy tôi luôn đảm bảo tự kích hoạt nó ngay lập tức. Tính năng này hoạt động như một “tấm lưới an toàn”, mang lại sự an tâm khi biết rằng tôi có thể khôi phục hệ thống mà không cần phải cài đặt lại toàn bộ Windows.
9. Cấu Hình Sao Lưu Dữ Liệu
Ngay cả khi đã có Khôi phục Hệ thống và các công cụ khắc phục sự cố tích hợp của Windows, vẫn luôn có khả năng hệ thống của tôi phải đối mặt với những vấn đề mà các phương pháp đó không thể khắc phục. Đó là lý do tại sao việc có một bản sao lưu đáng tin cậy là điều cần thiết, đặc biệt trong trường hợp xảy ra thảm họa như hỏng ổ cứng hoặc vô tình mất các tệp quan trọng.
Để giữ an toàn cho các tệp quan trọng, tôi sử dụng OneDrive. Tuy nhiên, thay vì sao lưu mọi thứ, tôi thích cấu hình cài đặt sao lưu và chỉ chọn những tệp và thư mục mà tôi thực sự cần.
Cài đặt sao lưu OneDrive trên Windows, cho phép người dùng lựa chọn các thư mục và tệp cụ thể để đồng bộ và sao lưu lên đám mây.
Với tất cả các thay đổi và tinh chỉnh được áp dụng, việc thiết lập PC Windows mới có thể tốn một chút thời gian, nhưng đó là một công việc chỉ cần làm một lần – và chắc chắn rất xứng đáng. Vì vậy, nếu bạn vừa mua một chiếc máy tính Windows mới, đừng vội vàng sử dụng nó ngay lập tức. Hãy dành thời gian để điều chỉnh các cài đặt này để đảm bảo có được trải nghiệm mượt mà, an toàn và hiệu quả hơn. Chia sẻ kinh nghiệm thiết lập Windows mới của bạn trong phần bình luận bên dưới nhé!
