Mỗi khi bạn sử dụng điện thoại cho mạng xã hội, xem video trực tuyến hay chơi game, bạn đang vô tình phơi bày bản thân trước hoạt động thu thập dữ liệu trên diện rộng. Các ứng dụng yêu thích của bạn không chỉ thu thập thông tin cho riêng mục đích của chúng mà còn chia sẻ nó với bên thứ ba, tất cả đều vì lợi nhuận.
Các số liệu được đề cập trong bài viết này dựa trên nghiên cứu được thực hiện bởi Marin Marinčić tại Nsoft. Đây là một cảnh báo quan trọng về mức độ dữ liệu cá nhân của bạn đang được chia sẻ và xử lý bởi những ứng dụng phổ biến mà bạn có thể đang dùng hàng ngày. Việc nhận thức rõ về các rủi ro quyền riêng tư này sẽ giúp bạn đưa ra những quyết định sáng suốt hơn để bảo vệ thông tin cá nhân trên môi trường số.
10. Candy Crush Saga
Logo ứng dụng Candy Crush Saga trên nền xanh lá cây vui nhộn
Thoạt nhìn, điều tồi tệ duy nhất về Candy Crush Saga dường như chỉ là mức độ gây nghiện của nó. Tuy nhiên, điều đó không đúng hoàn toàn. Trong khi nhiều ứng dụng trò chơi thu thập dữ liệu của bạn để phân tích và cá nhân hóa, Candy Crush còn đi xa hơn khi chia sẻ 8.6% dữ liệu cá nhân của bạn với bên thứ ba.
Ngược lại, các trò chơi phổ biến khác như Roblox và Monopoly GO! không chia sẻ bất kỳ dữ liệu cá nhân nào với các bên ngoài. Nếu bạn thực sự quan tâm đến việc bảo vệ thông tin cá nhân của mình, có lẽ đã đến lúc cân nhắc một lựa chọn thay thế cho Candy Crush Saga.
9. Duolingo
Điện thoại hiển thị logo Duolingo kèm biểu tượng ngón tay cái hướng xuống, ám chỉ vấn đề quyền riêng tư
Đằng sau giao diện vui nhộn và được gamification của Duolingo là một sự đánh đổi về quyền riêng tư mà hầu hết người dùng không hề hay biết. Mặc dù ứng dụng này nhằm mục đích làm cho việc học ngôn ngữ trở nên hấp dẫn và dễ tiếp cận, nó lại thu thập một lượng đáng ngạc nhiên dữ liệu cá nhân ngay từ khi bạn tạo tài khoản cho đến khi bạn đăng ký Duolingo Max.
Chính sách quyền riêng tư của Duolingo nêu rõ rằng họ có thể chia sẻ dữ liệu của bạn với OpenAI, và thậm chí còn khuyến nghị người dùng không chia sẻ bất kỳ thông tin cá nhân nào khi sử dụng ứng dụng. Do đó, không có gì ngạc nhiên khi Surfshark đã gọi Duolingo là “Nhà vô địch theo dõi không thể tranh cãi” vào năm 2023. Trong số tất cả dữ liệu cá nhân mà Duolingo thu thập, một con số đáng kể 20% được chia sẻ với bên thứ ba.
8. TikTok
Một người đang cầm điện thoại hiển thị ứng dụng TikTok trên màn hình
Bạn có lẽ đã quen thuộc với việc TikTok tiềm ẩn những rủi ro nghiêm trọng đối với quyền riêng tư và bảo mật cá nhân. Ứng dụng này thu thập một loạt thông tin cá nhân, bao gồm kiểu điện thoại, hệ điều hành, vị trí thời gian thực và toàn bộ danh sách liên hệ của bạn.
Nhưng đó không phải là tất cả. TikTok còn đọc tin nhắn của bạn và thu thập nội dung bạn tạo trong ứng dụng, ngay cả khi bạn không bao giờ chia sẻ nó. Các bản nháp, tin nhắn chưa gửi, chú thích đã gõ và thậm chí cả các chỉnh sửa của bạn đều là “món hời” cho việc khai thác dữ liệu.
TikTok chia sẻ gần 23% dữ liệu cá nhân của bạn với bên thứ ba. Điều đó bao gồm các nhà quảng cáo và môi giới dữ liệu, những người xây dựng hồ sơ chi tiết về bạn để phục vụ quảng cáo nhắm mục tiêu hoặc các mục đích kém minh bạch hơn.
7. Snapchat
Người dùng cầm điện thoại hiển thị ứng dụng Snapchat
Bất chấp sự cạnh tranh gay gắt từ các nền tảng như Instagram và TikTok, Snapchat vẫn duy trì lượng người dùng mạnh mẽ với hơn 850 triệu người dùng hoạt động hàng tháng. Mặc dù ứng dụng này nổi tiếng với mô hình tin nhắn tự hủy, nhưng các hoạt động thu thập dữ liệu của nó không khác nhiều so với TikTok.
Snapchat thu thập và lưu trữ mọi thứ bạn tự nguyện chia sẻ trong hồ sơ của mình, bao gồm siêu dữ liệu từ các tin nhắn và ảnh chụp bạn gửi. Ngoài ra, ứng dụng còn theo dõi vị trí chính xác của bạn thông qua tính năng Snap Map, ngay cả khi bạn không sử dụng ứng dụng một cách tích cực.
Theo báo cáo của Nsoft, Snapchat chia sẻ khoảng 14.3% thông tin cá nhân của bạn với bên thứ ba.
6. X
Logo X (Twitter) được hiển thị trên màn hình điện thoại thông minh
X đã trải qua khá nhiều thay đổi trong vài năm qua, nhưng không phải tất cả đều nhằm mục đích cải thiện trải nghiệm người dùng. Nền tảng này không chỉ thu thập các tweet và tin nhắn trực tiếp của bạn mà còn theo dõi chặt chẽ các tương tác của bạn với quảng cáo, ghi lại mỗi lần nhấp, cuộn và thậm chí cả thời gian bạn nán lại trên chúng.
Điều đáng lo ngại hơn là X cũng thu thập dữ liệu sinh trắc học của bạn cho cái mà họ gọi là “mục đích an toàn, bảo mật và nhận dạng”. Phần tồi tệ nhất là không có sự minh bạch về cách thông tin nhạy cảm này được sử dụng hoặc lưu trữ.
X không chỉ sử dụng dữ liệu của bạn để đào tạo các mô hình AI mà còn được báo cáo là chia sẻ 28.6% dữ liệu cá nhân của bạn với bên thứ ba.
5. Spotify
Biểu tượng ứng dụng Spotify trên màn hình điện thoại di động
Ngay cả khi bạn không sử dụng Spotify để tải lên bất cứ thứ gì hoặc trao đổi tin nhắn, ứng dụng này vẫn biết nhiều hơn về bạn so với những gì bạn có thể mong đợi. Spotify theo dõi thói quen nghe nhạc của bạn một cách chi tiết đáng ngạc nhiên: bạn nghe gì, nghe trong bao lâu và thậm chí là thời gian nào trong ngày bạn nghe. Và không, việc này không chỉ để tạo ra danh sách phát Spotify Wrapped thú vị vào cuối năm của bạn.
Dữ liệu này giúp Spotify lập bản đồ tâm trạng, thói quen và mẫu hành vi của bạn. Mặc dù điều này có thể dẫn đến những đề xuất âm nhạc chính xác đến mức kỳ lạ, nhưng nó cũng giúp công ty xây dựng một hồ sơ người dùng rộng lớn để phục vụ quảng cáo nhắm mục tiêu.
Spotify thậm chí còn thu thập dữ liệu chuyển động và định hướng từ các cảm biến trên điện thoại của bạn, chẳng hạn như con quay hồi chuyển và gia tốc kế. Ngoài ra, nó còn chia sẻ khoảng 17% dữ liệu cá nhân của bạn với các đối tác bên thứ ba.
4. Amazon & Prime Video
Người phụ nữ mua sắm trực tuyến trên laptop với logo Amazon hiển thị trên màn hình
Từ lịch sử mua hàng và thói quen xem phim đến thông tin thiết bị và dữ liệu vị trí, Amazon tạo ra một hồ sơ chi tiết về bạn để cung cấp cho các thuật toán quảng cáo và đề xuất của mình. Nếu bạn sử dụng ứng dụng Amazon trên điện thoại, nó cũng có thể truy cập danh bạ, ảnh, thông tin đăng nhập Wi-Fi và thậm chí một số khía cạnh trong lịch sử tín dụng của bạn.
Ứng dụng Prime Video, giống như các nền tảng phát trực tuyến khác, theo dõi mọi tương tác, bao gồm những gì bạn xem, thời gian xem, những gì bạn tạm dừng và thậm chí những gì bạn cuộn qua. Nếu bạn đã từng tương tác với Alexa, hãy nhớ rằng Amazon lưu trữ các bản ghi lệnh thoại của bạn.
Với số lượng công ty phổ biến mà Amazon sở hữu – Twitch, IMDb, Ring, Audible và những công ty khác – nó có nhiều điểm chạm trong cuộc sống số của bạn hơn bạn có thể nhận ra. Amazon bán khoảng 5.7% dữ liệu người dùng mà họ thu thập, trong khi Prime Video bán một con số đáng kinh ngạc là 8.6%.
3. YouTube
Logo YouTube nổi bật trên màn hình của một chiếc điện thoại thông minh
YouTube có thể là một trong những ứng dụng giải trí nhất hiện nay, nhưng khi nói đến quyền riêng tư, nó không hề “ngây thơ” chút nào. Là một phần cốt lõi của hệ sinh thái quảng cáo của Google, YouTube thu thập một lượng đáng kể dữ liệu cá nhân để cung cấp cho các quảng cáo nhắm mục tiêu cao.
YouTube lưu trữ tất cả các loại thông tin cá nhân, bao gồm vị trí, chi tiết liên hệ, địa chỉ vật lý, số điện thoại và lịch sử tìm kiếm của bạn. Dữ liệu này giúp Google xây dựng một hồ sơ chi tiết về bạn, bao gồm sở thích và hành vi của bạn.
Không có gì ngạc nhiên khi YouTube bán khoảng 31.4% dữ liệu mà họ thu thập cho các công ty khác. Các công ty này có thể sử dụng dữ liệu cho quảng cáo nhắm mục tiêu, phân tích hoặc thậm chí bán lại nó.
2. LinkedIn
Logo LinkedIn với chữ "in" được cầm trên tay
Khi sử dụng LinkedIn để tìm kiếm việc làm, việc cung cấp thông tin cần thiết về bản thân như trình độ học vấn, lịch sử công việc, chi tiết liên hệ và nhiều hơn nữa là rất hữu ích. Tuy nhiên, đó không phải là tất cả những gì LinkedIn biết về bạn.
Ngoài các chi tiết bạn tự nguyện cung cấp, LinkedIn còn thu thập địa chỉ IP, máy chủ proxy, hệ điều hành và thậm chí cả các tiện ích mở rộng trình duyệt bạn sử dụng. Gần đây, LinkedIn đã gây chú ý khi tiết lộ rằng họ sử dụng dữ liệu của bạn để đào tạo các mô hình AI trừ khi bạn rõ ràng chọn không tham gia.
LinkedIn thu thập tới 74.3% thông tin người dùng và chia sẻ 37% dữ liệu đó với bên thứ ba.
1. Các ứng dụng của Meta (Facebook, Messenger, Instagram, Threads)
Logo Meta trên nút với nền nổi bật
Như câu nói cũ, “Nếu một thứ gì đó miễn phí, bạn chính là sản phẩm.” Không đâu điều này rõ ràng hơn trong bộ ứng dụng của Meta: Facebook, Messenger, Instagram và Threads.
Các ứng dụng của Meta nổi tiếng với các hoạt động thu thập dữ liệu xâm lấn. Mỗi ứng dụng trong số đó thu thập một con số đáng kinh ngạc là 91.4% dữ liệu cá nhân của bạn. Điều đáng lo ngại hơn là khi bạn đăng ký các dịch vụ khác bằng tài khoản Facebook của mình, về cơ bản bạn đang giao nộp thêm dữ liệu cho Meta.
Bất chấp những tranh cãi về quyền riêng tư đang diễn ra, Meta vẫn tiếp tục ưu tiên mạng lưới quảng cáo rộng lớn của mình hơn là quyền riêng tư của người dùng. Trên thực tế, khi Apple giới thiệu các tính năng quyền riêng tư khiến các ứng dụng khó theo dõi người dùng trên các nền tảng hơn, Meta đã mất hàng tỷ đô la doanh thu. Các ứng dụng của Meta chia sẻ 68.6% dữ liệu cá nhân của bạn với bên thứ ba, khiến chúng trở thành một trong những ứng dụng xâm phạm quyền riêng tư nhất hiện có.
Tất nhiên, việc gỡ cài đặt tất cả các ứng dụng trong danh sách này có thể không khả thi đối với hầu hết mọi người. Tuy nhiên, việc hiểu rõ các rủi ro về quyền riêng tư và thực hiện các bước chủ động để hạn chế chia sẻ dữ liệu có thể giảm đáng kể “dấu chân số” của bạn, qua đó bảo vệ thông tin cá nhân một cách hiệu quả hơn trong thế giới công nghệ hiện đại.
